کد خبر: 41784
تاریخ انتشار: جمعه, 16 خرداد 1399 - 18:20

داخلی

»

گزارش

دهمین جلسه دورهمی علمی کتابداران استان قم برگزار شد

منبع : لیزنا
جلسه دهم از کارگاه پژوهش درمحیط وب با تدریس دکتر سید مهدی طاهری به صورت مجازی برگزار شد.
دهمین جلسه دورهمی علمی کتابداران استان قم برگزار شد

به گزارش لیزنا، جلسه دهم از کارگاه پژوهش درمحیط وب در تاریخ  7 خرداد  99 به صورت مجازی برگزار شد. دکتر سیدمهدی طاهری عضو هیات دانشگاه علامه طباطبایی گفت: گام سوم پژوهش، تدوین پرسشها و فرضیه های پژوهش است. گام نخست، یافتن موضوع است که باید ناظر و مبتنی بر مسئله باشد، و به تبیین چالشی در یک حوزه علمی بپردازد. گام دیگر، بررسی پژوهش های پیشین و یافته های آنها است که پژوهشگر باید در فصل پنجم به مقایسه یافته های خود با یافته های پژوهشهای پیشین بپردازد و نقاط مشترک و تفاوت آنها را بیان کند. یافتن پیشینه تا آخرین مرحله انجام پژوهش باید ادامه یابد.

وی افزود: گام دوم پژوهش، تدوین پرسشها و فرضیه های پژوهش است، به این منظور پژوهشگر نمی تواند از  پرسشها و فرضیه های پژوهشهای پیشین استفاده نماید چرا که مسئله و موضوع پژوهش پیش رو منحصر به فرد است، و تاکنون شخص دیگری این پژوهش را انجام نداده است. بنابراین امکان یافتن پرسشهایی کاملا منطبق با این موضوع وجود ندارد. پژوهشگر فقط می تواند از آنها الگو بگیرد و خود پرسشها و فرضیه هایی را طرح کند که مخصوص پژوهش در حال انجام باشد. بدین منظور دو گام اطلاع یابی باید برداشته شود: شناسایی و بازیابی معتبرترین متون مربوط به روش پژوهش و تدوین گزارش آن که راهبرد آن به این شکل خواهد بود:

(intitle:methodolog OR intitle:guide OR intitle:guideline OR intitle:guidance OR intitle:instruction) AND intitle:research

و نیز برای آگاهی از چگونگی طرح پرسشها و فرضیه ها در گزارش پژوهش، راهبرد مناسب جستجو این گونه خواهد بود: (intitle:"research paper" OR intitle:"research report") بدین معنی که به جای intitle:research، از پرانتز بالا استفاده نمایید.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: همان طور که قبلا هم گفته شد، هر پژوهش به دنبال کشف رابطه بین دو یا چند متغیر است که در قالب پرسشها و فرضیه ها مطرح می شوند. پرسشها رابطه بین متغیرها را سوال می کنند و فرضیه، حدس و گمانی است که پژوهشگر نسبت به رابطه بین متغیرها دارد. البته گاهی امکان دارد که در پژوهش فرضیه وجود نداشته باشد، و الزامی هم برای وجود فرضیه نیست. چنان که برخی متخصصان حوزه پژوهش مانند استاد مرحوم دکتر عباس حری گفته اند، اگر پژوهشگر، حدس و گمانی نسبت به روابط میان متغیرهای پژوهش نداشته، و صرفا برای داشتن فرضیه در پژوهش، فرضیه ای ساختگی مطرح نماید، در واقع به اقدام نادرست فرضیه سازی دست زده است.

دکتر طاهری در ادامه افزود: معمولا پژوهش های نوع دوم (پژوهشهای سفارشی) به ندرت دارای فرضیه هستند، و کمتر پیش می آید که این در این گونه پژوهشها، پژوهشگر دارای حدس و گمان (فرضیه) باشد. اگر پژوهشی دارای فرضیه باشد، باید برای آن آزمون مناسبی طراحی نمود. زیرا هر فرضیه ای برای اثبات و تعمیم نیاز به آزمون دارد. پژوهشگر فقط زمانی می تواند فرضیه متناسب با یک پژوهش را به درستی طراحی نماید که مدت زمانی طولانی در یک حوزه تخصصی مطالعات هدفمند و عمیق داشته باشد.

وی تصریح کرد:  به شکلهای گوناگونی می توان فرضیه را مطرح کرد. فرضیه ها دارای انواع گوناگونی هستند که پیشتر در کارگاه شیوه تدوین پایان نامه/رساله اشاره نمودم. در این مرحله دست به اطلاع یابی در محیط وب و مشخصاً در موتورهای کاوش می زنیم. نخست، برای یافتن بهترین روشهای اجرای پژوهش و نوشتن گزارش پژوهشی باید از یک سری منابع جامع استفاده شود که راهبرد جستجوی پیشنهادی این است:

((intitle:"research methodolog" OR intitle:research) AND (instruction OR guide OR guidance OR guideline OR "how to")) که اگر موضوع را نیز به این راهبرد بیافزاییم، نتایج خاص تر و  مرتبط تری با موضوع پژوهش به دست می آید:

((intitle:"research methodolog*" OR intitle:research) AND (instruction OR guide OR guidance OR guideline OR "how to")) AND [subject]

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه همچنین درمورد یافتن الگوهای طراحی پرسشها و فرضیه های پژوهش، این راهبرد را توصیه کرد و گفت:

((intitle:"research question" OR intitle:"research hypothesis" OR intitle:"research hypotheses" OR intitle:question OR intitle:hypothesis) AND (guide OR introduc OR guidance OR guideline OR "how to" OR instruction)) AND [subject] site:.ac.*

و برای بازیابی نمونه پرسشها و فرضیه های پژوهشی به زبان فارسی به عنوان مثال می توان از این راهبرد استفاده نمود:

((intitle:"فرضیه های پژوهش" OR intitle:"فرضیه های تحقیق" OR intitle:"فرضیه تحقیق" OR intitle:"فرضیه پژوهش" OR intitle:"پرسش های تحقیق" OR intitle:"پرسش های پژوهش" OR intitle:"سوال های تحقیق" OR intitle:"سوال های پژوهش") AND (مقدمه OR راهنما OR رهنمود OR دستورالعمل OR چگونه)) AND [subject]

وی در پایان تاکید کرد: با این راهبردها تا حدود زیادی می توان به الگوهای طراحی پرسش ها و فرضیه ها دست یافته، و مهارتهای پژوهشی خود را افزایش داد. مبحث راهبردهای جستجوی مربوط به گام چهارم پژوهش در جلسه آینده ادامه مطرح خواهد شد.