کد خبر: 46656
تاریخ انتشار: دوشنبه, 30 آبان 1401 - 10:53

داخلی

»

سخن هفته

خواندن، دانستن، تغییر دادن:

جایزه برگ سپید لیزنا و برگزیدگان آن

منبع : لیزنا
سیدابراهیم عمرانی
جایزه برگ سپید لیزنا و برگزیدگان آن

لیزنا؛ سیدابراهیم عمرانی، سردبیر : آگاهی و سواد اگر موجب تغییر مثبت در زندگی افراد بشر نشود، لابد باید در طاقچه گذاشته شود. و می دانیم همه تحولات در زندگی انسانها نتیجه گسترش آگاهی در جامعه است. ممکن است دانش در سطح خاصی در بالای هرم آگاهی که معمولا دانشمندان در آنجا حضور دارند، تولید شود، لیکن گسترش آن در جامعه و استفاده عموم ، آن تغییری است که از آن نام می‌بریم و می‌تواند، رفاه و آرامش برای جامعه به همراه بیاورد.

بنابراین شعار ما (انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران در کنگره های پیشین و شعار برگ سپید لیزنا در سالهای اخیر) در جهت گسترش طیف کتابدارانی که به آگاهی توجه دارند، این شد: خواندن، دانستن، تغییر دادن. و به خوبی می‌دانید که هر تغییری در جامعه باید از تغییر خودمان آغاز شود و بس.

تغییر خودمان ظاهر آسانی دارد و کاری است بسیار سخت.

من نمی توانم مانند کتابهای روانشناسی زرد[1] به شما دروغ بگویم، که با خواندن یک کتاب موفقیت یک دقیقه‌ای و مدیریت ده دقیقه‌ای خودتان را مدیریت می‌کنید و همه چیز خوب می‌شود و سر شما را کلاه بگذارم. بله تغییر خودمان ظاهر آسانی دارد و کاری است بسیار سخت.   تغییر خودمان گذشت می‌خواهد، باید از بسیاری دلبستگیهایی که داریم دست بشوئیم و بار دیگر به همه دلبستگیهای پیشین خودمان فکر کنیم، دلبستگیهایی که حاصل کلیشه‌هایی است که از کودکی در خانواده و جامعه در ذهن ما شکل گرفته‌اند. و به چیزهای تازه‌ای فکر کنیم، چیزهایی که زندگی ساز هستند. می‌پرسید از کجا بدانیم که چه چیزهایی زندگی ساز هستند، باید بگویم، باید بخوانید و بازهم بخوانید و بازهم بیشتر بخوانید، و فکر نکنید یافت می‌نشود، جوینده یابنده خواهد بود.

وقتی از کلیشه حرف می زنیم، به این معنا است که واقعیت زندگی ما نیستند و صرفا برای همرنگ روزگار شدن به آن روی می‌آوریم و پیه آن را به تن می‌‌مالیم و ذاتا کارهای ضروری و لازم زندگی ما نیستند، انجامش می‌دهیم چون بر پایه باورهای خانواده یا جمع دوستان باور کرده‌ایم که خوب است و انجامش می‌دهیم چون دیگری انجام می‌دهد، مانند مد لباس و البته بین ما ایرانیان دو دهه اخیر، مد اصلاح ساختار فیزیکی دَماغ؛ در حالیکه اصلاحی که بسیاری از ما نیاز داریم اصلاح دِماغ است ، و نه دَماغ.

باید به کلیشه ها نگاه کنیم و منشاء خطاها در تصمیم گیری خودمان را شناسایی کنیم. همانطور که بارها گفته و نوشته‌ام، روانشناسی زرد کمکی به ما نمی کند. و من توصیه می کنم منشاء خطاهای ذهن انسان را در آثار عمیق فلسفی، ادبی و اجتماعی بخوانید. یکی از نمونه های کلاسیک آن بتهای ذهنی فرانسیس بیکن فیلسوف انگلیسی قرن هیجدهم است که خطاهای ذهنی را در چهار گروه دسته بندی کرده است که پرداختن به آن از حوصله این نوشته خارج است. با یک جستجوی ساده چندین کتاب و مقاله درمورد بتهای ذهنی بیکن در پایگاههایی مانند علوم انسانی و Sid (جهاد دانشگاهی) می‌یابید.

خُب برویم سراغ جایزه خودمان و ادامه یادداشت شماره های پیشین در مورد جایزه برگ سپید :

همانطور که در یادداشت قبلی، سخن هفته 25 مهر نوشتم، "داستان، منعی  و سلبی نیست، داستان، ایجابی است. قصه رطب خورده و منع رطب نیست، داستان رطب خورده و ترویج مزایای رطب است. کتابداری که قرار است در یک کتابخانه به ویژه عمومی کار کند، باید از چند و چون مجموعه خود مطلع باشد، منظور این نیست که همه کتابهای کتابخانه را از ب بسم‌الله تا ت تمت خوانده باشد ولی باید کتابهایش را در هر فرصتی ورق بزند و از کم و کیف آنها مطلع باشد و این کار فقط از کسی که عادت به مطالعه دارد و مطالعه بخشی از مشغله ذهنی و کار روزانه‌اش شده است برمی آید . در عمر نیم قرن کتابداری خودم هرجا دیدم که کتابخانه‌ای موفق عمل کرده، یک کتابدار کتابخوان داشته و بس. "

در همان یادداشت و در جریان داوری کتابهای برگ سپید، به این نکته رسیدیم که از شما بپرسیم آیا کتابهای معرفی شده در ستون برگ سپید، در شما انگیزه‌ای برای خواندن ایجاد کرده است یا خیر؟ و تعداد کمی از دوستان برایمان نوشتند. قصد داشتیم با این کار برای معرفی و نقد کتابهایی که نام می برند امتیاز ویژه ای قایل شویم که تعداد پاسخها کمتر از ده تا بود و با اینکه برایمان همان هم خیلی با ارزش بود، لیکن در نتایج تغییر ویژه‌ای نداد.

بعد رفتیم سراغ داوری که خوب، دبیر ستون برگ سپید، در مصاحبه شنبه خود با لیزنا توضیح کامل دادند و من امروز و در اینجا باید نتایج را به عرضتان برسانم.

به عرض برسانم که پس از داوری اولیه،  قبل از ارسال آثار به داوران یک بار  دیگر نقدها بصورت انسانی همانند جویی شد، و میزان استفاده از نقدهای قبلا نوشته شده، در اثر بررسی شد، در معرفی نویسنده، و حتی مقدمات معرفی اثر، استفاده از ویکی پیدیا و سایر منابع در داوری مجاز و بدون محدودیت در نظر گرفته شد،‌ لیکن در بخش نقد، دقت بیشتری شد، که بیشتر از یک سوم نقد، ارجاع به آثار دیگران نباشد، و حاصل فکر نویسنده نقد و تراوشات ذهن ناقد ما باشد. پس از این مرحله، حاصل به رای داوران گذاشته شد.

در داوری قبل از انتشار، در صورت همکاری نویسنده با ستون، اثر ویرایش و منتشر می‌شد که تعدادی از نویسندگان، کار خودشان را تا پایان نبردند و در نتیجه از مسابقه حذف شدند. در مهر ماه 1401 مرحله اول داوری  توسط گروه برگ سپید انجام شد و 18 اثر به مسابقه اصلی راه یافتند.

و اما داوران مرحله پایانی، سه داور از دانشگاههایی که بیشترین همکاری را در این کار با لیزنا داشتند انتخاب شدند، سرکار خانم دکتر مریم صابری از دانشگاه سمنان، جناب آقای دکتر مهدی محمدی از دانشگاه قم و جناب آقای دکتر زین العابدینی از دانشگاه شهید بهشتی و سه نفر از همکاران لیزنا جناب آقای کاظم حافظیان رضوی، جناب آقای حمید محسنی و منِ کوچکتر همه شما، و یادآوری کنم که دکتر زین العابدینی گرامی دو وجهی بودند، هم استادی که مشوق دانشجویان در این کار بودند و هم افتخار همکاری با ایشان را در  لیزنا داشته ایم و داریم.

همه 18 اثر را همه داوران خواندند و در قیاس با هم امتیازهای خود را در 6 شاخص و در جمع نمرات از 1 تا 50 به آثار دادند. مشخصات 18 نقد رسیده به مرحله نهایی همراه با امتیازهای نرمال شده آنان را در پایان همین یادداشت تقدیم خوانندگان گرامی می‌نمائیم.

108 امتیاز (6 نفر و هر یک 18 اثر)  داده شد. معدل امتیازهای داده شده داوران، 36.22 از 50 بود، که نمرات بر همین پایه نرمال سازی شد و بر پایه امتیازهای نرمال شده نتایج بررسی و برگزیدگان داوران مسابقه برگ سپید در اینجا اعلام می‌گردد:

از 10 نفر که به مرحله پایانی در رده کارشناسی رسیدند، دو نفر با امتیاز تقریبا برابر به عنوان برگزیده اعلام می‌شوند و جایزه اول به هر دو بزرگوار تقدیم می‌گردد:

سمانه عبداللهی دانشجوی کارشناسی دانشگاه سمنان برای معرفی کتاب باغ آلبالو اثر آنتوان چخوف، ترجمه پرویزز شهدی با امتیاز  37/56

مائده نوریان دانشجوی کارشناسی دانشگاه سمنان برای معرفی کتاب از کدام سو؟ اثر نرجس شکوریان با امتیاز 37/11

از 6 نفر که به مرحله پایانی در رده کارشناسی ارشد رسیدند، نیز دو نفر با امتیاز تقریبا برابر به عنوان نفر اول اعلام می‌شوند و جایزه اول به هر دو بزرگوار تقدیم می‌گردد:

رها سیفی نیا دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی برای معرفی کتاب تولستوی و مبل بنفش اثر نینا سنکویچ، ترجمه لیلا کرد با امتیاز 41.76

آی‌سودا اکثت، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای معرفی کتاب سرزمین گوجه‌های سبز اثر هرتا مولر، ترجمه غلامحسین میرزاصالح با امتیاز 41.55

قرار نبود از دانشجویان دکتری در این مسابقه شرکت دهیم، و با اینهمه از دو نفر که به مرحله پایانی در رده دکتری رسیدند، جایزه نفر اول به حیدر کریمیان برای معرفی کتاب کار همچون زندگی اثر تامس مور، ترجمه محمد رضا سلامت تقدیم خواهد شد.

 

پشتیبانان جایزه نقدی برگ سپید لیزنا عبارتند از دکتر جعفر مهراد، دکتر رحمت الله فتاحی، دکتر فریبرز  خسروی، کاظم حافظیان رضوی، حمید محسنی، سید ابراهیم عمرانی .

علاوه بر این جایزه غیر نقدی هم داریم. شورای کتاب کودک، مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و شرکت گردشگری هولدینگ ایران فان  جوایزی را برای برگزیدگان مسابقه برگ سپید در نظر گرفته اند که تقدیم عزیزان خواهد شد.  

سررسید سال 1402 شورای کتاب کودک که از بهترین سررسیدهای ممکن در کشور است با بار اطلاعاتی بسیار خوب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان که به محض انتشار برای برندگان ارسال خواهد گردید، که از شورای کتاب کودک به دلیل پشتیبانی از این جایزه تشکر می کنیم. 

مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان نیز با پشتیبانی خود از این مسابقه، به هر یک از برگزیدگان کتابهایی از انتشارات خود هدیه می‌دهند که تقدیم این عزیزان خواهد گردید. که از عزیزان بزرگوار جناب آقای محمد هادی محمدی و سرکار خانم زهره قائینی و مجموعه ایشان تشکر می کنیم.

همچنین از سوی جناب آقای مهندس سید مهدی تقوی و هولدینگ گردشگری ایران فان  کارت/ جایزه‌ای به برندگان برگ سپید تقدیم می‌شود که می توانند از همه پارکهای موضوعی ( Theme Parks) و علمی - تفریحی تهران که به کوشش این مجموعه طراحی و ساخته شده، استفاده نمایند. بر خود لازم می‌دانم از مدیران این مجموعه برای همکاریهایشان در همه مسابقات کتابخوانی انجمن و لیزنا تشکر کنم.

امیدواریم، برای سال آینده کتابداران بیشتری در مسابقه برگ سپید لیزنا شرکت کنند، و ما بتوانیم به سهم خود، در گسترش طیف کتابداران کتابخوان قدم کوچک دیگری برداریم.

در پایان جدول برگزیدگان مرحله نهایی و امتیازهای آنها را تقدیم حضورتان می‌کنیم:

نام نقد نویس

مقطع

عنوان کتاب

امتیاز

سمانه عبداللهی

کارشناسی سمنان

باغ آلبالو

37.56

مائده نوریان

کارشناسی سمنان

از کدام سو؟

37.10

مرضیه عطایی

کارشناسی سمنان

چه کسی پنیر مرا جابه جا کرد

36.18

عاطفه دارابی

کارشناسی سمنان

بابالنگ دراز

35.89

فاطمه بزرگی سیامکانی

کارشناسی سمنان

بررسی مجموعه وراثت

35.20

محدثه‌السادات‌واعظ موسوی

کارشناسی سمنان

آبنبات هلدار

34.25

فاطمه عسگری

کارشناسی سمنان

حجره پریا

34.01

فاطمه قرقانی

کارشناسی سمنان

تولستوی و مبل بنفش

33.98

آرزو اخلاقی

کارشناسی سمنان

ترس از تاریکی

33.52

فهیمه سطوتی فلاح

کارشناسی قم

روح گریان من

29.95

 

     

رها سیفی‌نیا

ارشد خوارزمی

تولستوی و مبل بنفش

41.77

آی سودا اکثت

ارشد بهشتی

سرزمین گوجه‌ةای سبز

41.55

اقیانوس ذهن

ارشد تهران

آیلار اسماعیلی

38.30

امیر قاسمیان

ارشد بهشتی

عقل سلیم

36.54

غزاله ورقانی

ارشد بهشتی

جزء از کل

35.39

پرنیان عیسی زاده

ارشد بهشتی

ته کلاس ردیف آخر ...

35.15

       

حیدر کریمیان

دکتری

کار همچون زندگی

39.30

لیلا بنی هاشمی

دکتری

آزمایش مرگ

38.25

 

 عمرانی، سیدابراهیم. « خواندن، دانستن، تغییر دادن:جایزه برگ سپید لیزنا و برگزیدگان آن ». سخن هفته لیزنا، شماره 617،  30 آبان ماه 1401

---------------------------------------------------------------

[1] . با عذرخواهی از خوانندگان، اینجا بار دیگر یادآوری می کنم که تابستان امسال سه شماره از سخن هفته اختصاص به بررسی کتابهای روانشناسی مردم پسند داشت که در آن حساب کتابهای روانشناسی علمی، از کتابهای روانشناسی مردم پسند خوب وکتابهای روانشناسی مبتذل یا زرد که فقط با نیت سود نوشته و تولید می‌شوند را جدا کرده بودم. از نظر من حقیر هر کتابی که مردم را به مطالعه عادت دهد خوب است ،چون حتما و پس از عادت به مطالعه، گذار خواننده به خواندن کتابهایی با محتوای اندکی سنگین‌تر هم خواهد افتاد. کتابهایی که آرامش و جلای روح و جان هستند.