«طراحی و استقرار باشگاه مخاطبان برای کاربران کتابخانه‌های عمومی» آغاز شد

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نشست افتتاح طرح پژوهشی «طراحی و استقرار باشگاه مخاطبان برای کاربران کتابخانه‌های عمومی» یکشنبه ۵ آبان با حضور نمایندگانی از دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و همچنین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سالن جلسات این نهاد برگزار شد.

در این نشست که با حضور فاطمه فهیم‌نیا، رئیس گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، نادر نقشینه، عضو هیأت علمی این گروه آموزشی و مجری طرح مذکور، مهردخت وزیرپور، علی متقی و علی قاضیان، مشاوران دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و همچنین محمد اله‌یاری، معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی، امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات، اسماعیل جانعلی‌پور، مدیرکل فرهنگی، محمد ربیع احمدخانی، مدیرکل توسعه کتابخانه‌ها و مشارکت‌ها، محمد جوهرچی، مدیرکل پژوهش و نوآوری و سیامک محبوب، مدیرکل برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برگزار شد، حاضران به بحث و تبادل نظر درباره ابعاد مختلف این طرح پرداختند.

نگهداشت اعضاء؛ یکی از اهداف اصلی طراحی باشگاه

محمد جوهرچی در ابتدای این نشست با اشاره به زمینه‌های همکاری نهاد و دانشگاه تهران برای اجرای این طرح پژوهش، عنوان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از حدود یکسال گذشته همکاری خود را با دانشکده مدیریت دانشگاه تهران آغاز کرد که بر این اساس تفاهم‌نامه‌ای شکل گرفت. ارائه و اجرای چندین طرح پژوهشی از برکات این تفاهم‌نامه همکاری بوده است که امروز یکی از این طرح‌ها با عنوان «طراحی و استقرار باشگاه مخاطبان برای کاربران کتابخانه‌های عمومی» مجال گشایش پیدا کرده است.

مدیرکل پژوهش و نوآوری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افزود: طراحی و استقرار باشگاه مخاطبان بر اساس اهمیت توجه بیشتر به کاربران کتابخانه‌های عمومی، از جذب تا افزایش، نگهداشت و پرورش اعضاء شکل گرفته است. بر این اساس اداره کل فرهنگی با سوابق موجود در این موضوع، طرحی درنظر داشت که در ادامه بر اساس نیاز مشترک  ۲ معاونت توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی و  برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد، آن را در قالب طرحی پژوهشی با همکاری استادان دانشگاه تهران در دستور کار قرار دادند که امیدواریم محصول این کار پژوهشی، نهاد را در پیشبرد اهداف و برنامه‌های خود یاری دهد.

استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهیان در امور نهاد کتابخانه‌های عمومی

فاطمه فهیم‌نیا، رئیس گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، نیز طی سخنانی گفت: انتظار داریم در این طرح آنچه که در نظر می‌آموزیم در عمل هم بکار ببریم و نظرات دانشگاهی را به نظرات جامعه نزدیک کنیم. بسیار خوشحالم که اولین تجربه از این اقدام را در گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، آقای نقشینه با تجربیات گرانبهای خود در دست اجرا دارند. از مجموعه مدیران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تشکر می‌کنم، چرا که بسیار کم پیش می‌آید صنعت از دانشگاه به این صورت حمایت کند و ما قدردان تمایل نهاد برای درگیر کردن توان آموزش عالی در امور جاری هستیم.

نادر نقیشه، مجری طرح پژوهشی «طراحی و استقرار باشگاه مخاطبان برای کاربران کتابخانه‌های عمومی» نیز با اشاره به سابقه اجرای موفق این طرح در گذشته گفت: برای بهبود در وضعیت هر دستگاهی مانند نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، باید به نقش باشگاه مخاطبان آن نهاد توجه ویژه‌ای داشت تا با توجه به پتانسیل باشگاه، مخاطبان، و با بهره‌گیری از اصول Gamification، به جذب مخاطب (افزایش عضویت)، بهبود نگرش جامعه (افزایش احساس تعلق)، جلب حمایت جامعه (نگهداشت)، تداوم بلند مدت همکاری (وفاداری) و ترویج استفاده از خدمات مناسب دست یابیم.

از تجربیات پیاده شده پیشین، در طرح پیش رو استفاده خواهیم کرد. ما در این طرح ایده کلی و اطلاعات اساسی را در اختیار افرادی که در باشگاه مخاطبان نهاد هستند قرار ‌دهیم تا با قابلیت‌هایی که در این باشگاه پیش‌بینی خواهد شد، تمام اعضا از همه نقاط کشور بتوانند خود را با برنامه‌های آن انطباق دهند.

تشکیل زنجیره حفظ کنندگی و دست‌یابی به کلید ایجاد وفاداری

ادامه این نشست با ارائه توضیحاتی درباره روند اجرای این طرح در ۸ ماه، از سوی تیم اجرایی این پروژه از دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و همچنین بحث و تبادل نظر با مدیران و معاونان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همراه بود.

محمد اله‌یاری، معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد در این نشست در سخنانی گفت: یکی از دغدغه‌های ما در این طرح تولید ادبیات مشترک است که پیش از این در سال ۹۵ درباره باشگاه مخاطبان، اعضاء، کاربران و یا حتی به تعبیر درست‌تر باشگاه مشتریان صحبت‌هایی انجام شد. اما آن چیزی که از توضیحات ارائه شده برداشت می‌شود بیشتر بحث باشگاه اعضا است؛ در حالی که ما خوانندگانی داریم که لزوما عضو کتابخانه نیستند و یا اعضایی داریم که کتاب به امانت نمی‌برند؛ بر این اساس شاید بتوانیم عنوان باشگاه مشتریان را به عنوان نقطه عزیمت در این طرح درنظر بگیریم.

اله‌یاری ادامه داد: ما چگونه می‌توانیم فردی را که برای بار اول به صورت گذری به کتابخانه می‌آید، برای مرتبه دوم به کتابخانه بیاوریم. اما واقعیت این است که ما در نهاد با فقدان مدیریت ارتباط با مشتری، ارتباط اصولی چهره به چهره با مشتری و همچنین استراتژی برای ارتباط رو به افزایش مواجه هستیم و همین موضوع ما را بر آن داشت تا به طرح باشگاه مشتریان رو بیاوریم تا به تشکیل زنجیزه حفظ کنندگی و کلید ایجاد وفاداری دست پیدا کنیم.

تنوع بالای خدمات؛ راهبردی برای ایجاد تعلق

امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نیز در این نشست عنوان کرد: در این طرح ابتدا باید بررسی کنیم و ببینیم که با توجه به میزان مصرف فرهنگی در کشور، آیا در ایران تنوع ارائه خدمات در حوزه فرهنگ به طور عام، و کتابخانه‌های عمومی به طور خاص به گونه‌ای هست که بتوانیم احساس تعلق و یا نگهداشت را در میان مشتریان خود ایجاد کنیم یا خیر؟

وی افزود: امروزه از راهبرد ارائه خدمات متنوع به منظور ایجاد تعلق در مخاطبان به جای مرزبندی مجازی میان مخاطبان بهره می‌برند. ما نیز اگر می‌خواهیم باشگاه را بر این اساس طراحی کنیم نیازمندیم به تنوع خدمات به صورت جدی فکر کنیم.

اسماعیل جانعلی‌پور، مدیرکل فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به ضرورت اجرای این طرح در نهاد گفت: اهمیت دادن به عضو، اهمیت افزایش احساس تعلق، برنامه‌ریزی و تلاش برای نگه داشتن عضو و تبدیل عضو به یک عضو وفادار و نهایتا تبدیل این اعضا، به اعضای حامی و مروج کتابخوانی موضوعاتی است که در این طرح به دنبال آن هستیم. توقع اداره کل فرهنگی این است که در این طرح، در کنار خدماتی که نهاد به اعضا می‌دهد، خدمات و ارتباطی که اعضا می‌توانند با یکدیگر داشته به اضافه مقوله تبادل اطلاعات آنها نیز دیده شود. علاوه بر آن تعریف دقیق نحوه و ضوابط رقابت در گروه و شرایط و عضویت در این باشگاه نیز بسیار مهم است.