«دوماشال» برگ زرینی از دلاوری رزمندگان همدان در دفاع مقدس است

به گزارش لیزنا، نشست معرفی کتاب «دوماشال» با عنوان «رایت و روایت» به همت محفل ادبی هگمتانه اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان روز شنبه ۷ خرداد ۱۴۰۱ با حضور علیرضا قاسمی‌فرزاد، استاندار همدان؛ محمدرضا غلامی‌پاک، مدیرکل حوزه استاندار؛ مصطفی مرادی، مدیرکل بازرسی استانداری همدان؛ مازیار عبدی، مدیرکل روابط عمومی استانداری همدان؛ عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان؛ کیوان الوندی، رئیس سازمان صدا و سیمای مرکز همدان؛ محمد مهدی سماوات، رئیس حوزه هنری استان همدان؛ بهناز ضرابی‌زاده، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ سرهنگ حسن برزگر، معاون اجرایی سپاه انصارالحسین(ع) استان همدان؛ اکبر امیر پور، از رزمندگان هشت سال دفاع مقدس؛ محمد فروت، معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان؛ مونا اسکندری، نویسنده و کارشناس ادبیات پایداری؛ مهین سماواتی، نویسنده و ماشاالله حرمتی، راوی کتاب «دوماشال» و اعضای محفل ادبی هگمتانه استان همدان برگزار شد.

رزمندگان دوران دفاع مقدس، حماسه‌ها را تفسیر کردند

علیرضا قاسمی‌فرزاد، استاندار همدان در این نشست  گفت: رزمندگان دوران دفاع مقدس با حضور بهنگام، فداکاری و ایثار توانستند این مملکت را از گزند دشمنان مصون بدارند. دشمن با تمام قوا و برنامه‌ریزی دقیق آمده بود تا ایران اسلامی ما را مورد تاخت و تاز قرار دهد و در نهایت آن را را تجزیه کند، اما افراد غیرتمند و مردانی که تمام وجودشان نسبت به مردم، کشور و آرمان‌های انقلاب احساس مسئولیت بود، اسلحه به دست گرفتند و از مرزهای کشور دفاع کردند.

استاندار همدان افزود: در دفاع مقدس برای حضور افراد معیار و مبنایی وجود نداشت و نوجوانان ۱۰ تا ۱۲ ساله شناسنامه‌های خود را برای دفاع از وطن دستکاری می‌کردند بنابراین از نوجوانان تا پیرمردها به فرمان امام(ره) در بسیج عمومی شرکت کردند. نیروهای غیور ما در ارتش و سپاه حماسه‌ها آفریدند. در عملیات الی بیت‌المقدس، پس از ۵۳۸ روز خرمشهر از دست دشمن آزاد شد آن هم با تمام استحکامات و موانع عجیبی که برای ممانعت از آزادی این شهر ایجاد شده بود. در جریان این عملیات، دشمن بیش از ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر کشته و ۱۷ هزار نفر اسیر داد و نیروی هوایی صدام آسیب بزرگی دید و تا مدتها نتوانست کمر راست کند.

وی با بیان اینکه آزادسازی خرمشهر نماد بارز پیروزی ایمان بر کفر بود و مسیر و حرکت جنگ را تغییر داد، خاطرنشان کرد: صدام موفق نشد ما را پای میز مذاکره بکشاند و تمام نقشه‌هایش نقش بر آب شد. در طول دفاع مقدس مردم ما حماسه‌های بسیاری خلق کردند. از استان ما افراد بسیاری چون شهیدهمدانی افتخار آفریدند و از کیان کشور محافظت کردند، رزمندگانی که در سخت‌ترین لحظه‌ها حضور یافتند به طوری که حماسه را تفسیر و به منصه ظهور رساندند.

وی با تأکید بر لزوم ترویج فرهنگ جهاد و شهادت گفت: باید از افرادی که تلاش می‌کنند تا اتفاقات دفاع مقدس را به گوش امروزی‌ها و آیندگان برسانند تقدیر کرد.

همدان در قله ادبیات پایداری ایران اسلامی با افتخار می‌درخشد

عاطفه زارعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان با بیان اینکه امروز برگ زرین دیگری از دلاوری‌های همدان را بازخوانی می‌کنیم، گفت: همدان در قله ادبیات پایداری ایران اسلامی با افتخار می‌درخشد و این به لطف قهرمانان جبهه‌های نبرد و قلم‌های مستحکم نویسندگان ادبیات پایداری است. همدان سرزمینی قهرمان‌پرور است که بسیاری از آنها بی نام و نشان در خیابان‌ها و کوچه‌ها گام برمی‌دارند و به چشم همه ما به ظاهر انسان‌هایی معمولی به نظر می‌رسند اما سینه آنها پر از داستان‌های حماسی است که معنی متفاوتی از زندگی به خواننده می‌دهد.

وی افزود: «ماشالله حرمتی» جانباز جنگ تحمیلی نیز یکی از قهرمانان بی‌شمار این خطه است که زندگی به ظاهر ساده‌اش، پرده‌ای است بر دریای بیکران معنی، معناهایی که بسیاری از افراد در جستجوی آن عمرها می‌گذارنند و شاید آنچنان که شایسته و بایسته است به آن دست پیدا نکنند. در این میان، کتاب به یاری انسان می‌شتابد و راه پرفراز و نشیب تجربه را در چند خط خلاصه می‌کند. امروز روایت یک جانباز را در پیش روی خود داریم تا با تورق آن سفر به دنیای معنویت را تجربه کنیم و روایت مردان خدا را که از زمین دست شستند تا در پروردگار خویش غرق شوند، بخوانیم و بشنویم.

زارعی تصریح کرد: ماشاالله حرمتی قهرمانی است که مانند او در هشت سال دفاع مقدس کم نبوده و نیستند و ما امروز به لطف خداوند و نگاه شهیدان و به مدد کتاب و قلم؛ او و همرزمانش را به جامعه معرفی می‌کنیم. ماشالله در عین حال که خود نقطه مرکزی این روایت است، بهانه‌ای است تا از شهدا بگوید، شهدایی که چون پروانه در شمع ذوب شدند و ما تنها امروز به روایت حماسه‌هایی که آنها خلق کردند، بسنده می‌کنیم. بی شک ماشالله حرمتی و همه افرادی چون او ماندند تا پیام و سخن شهدا را به ما برسانند و رسالت زینبی خود را به جا آورند.

وی تأکید کرد: کتابخانه‌های عمومی همدان همواره تمام تلاش خود را به کار بستند تا با معرفی هرچه بهتر این آثار فاخر در تبیین فرهنگ جهاد و شهادت گام برداشته و نقش خود را در جهاد تبیین مد نظر مقام معظم رهبری به خوبی ایفا کنند.

بی توجهی به هنر بومی باعث خودکم‌بینی می‌شود

محمدمهدی سماوات، رئیس حوزه هنری استان همدان ما با دو نوع هنر بومی و هنر وارداتی که دو موضوع کاملا متفاوت با یکدیگر هستند؛ روبه‌رو هستیم که بدون تردید قواعد این دو هنر با یکدیگر متمایزند. در یک برهه هنر بومی خود را جدی نگرفتیم و دچار خودکم‌بینی شدیم و این هنر را در برابر هنر وارداتی پس زدیم، در حالی که این هنر بومی شاخصه‌های مهمتری دارد.

رئیس حوزه هنری همدان تصریح کرد: در هنر بومی بنیان بر انتقال مفاهیم است و چون جدی گرفته نشده، ملاک‌های آن فراموش شده است، در حالی که اگر این هنر جدی گرفته می‌شد، شاید تاکنون آکادمیک شده بود و پیشرفت می‌کرد و ملاک‌هایش جدی‌تر بود. اگر به این موارد توجه شده بود امروز این خودباختگی را نداشتیم. فردوسی، رودکی و ... مدل‌های بومی ما هستند و ما در هنر بومی خود ملاک‌های مشخص در بررسی آثار داریم و یکی از مشخصه‌های آن موفقیت در انتقال پیام است.

سماوات تصریح کرد: ما امروز درد دیگری داریم که قالب و تکنیک‌ها را بر انتقال معانی برتری دادیم و گاهاً کتابی را در یک جمع کوچک می‌خوانیم اما اثری از آن بین مردم نمی‌بینیم. در بررسی کتاب ارزشمند «دوماشال» باید دو نکته را در نظر بگیریم. نویسنده کتاب، نویسنده توانایی در حوزه داستان به ویژه کودک و نوجوان بوده و با ابزار روز داستان‌نویسی هم آشنا است و می‌داند که باید مفاهیم را منتقل کند.

وی با اشاره به اینکه امروز باید با ملاک‌های بومی به بررسی این کتاب بپردازیم، ادامه داد: در کتاب «دوماشال» به راوی زنده و غیر معروف پرداخته شده است و این نشاندهنده این واقعیت است که ما ذخیره‌ها و گنج‌هایی در جامعه داریم که زنده هستند و باید به آنها پرداخته شود. روایت زندگی کسی که در کنار ما زندگی می‌کند با ارزش‌تر است چون باورپذیرتر است. انتخاب موضوع با توجه به اینکه راوی زنده بوده و معروف نیست، ارزشمند است بنابراین از محفل ادبی هگمتانه که به این کتاب پرداخته است، باید قدردانی کرد.

ماجراهای عجیب کتاب دوماشال

مهین سماواتی، نویسنده کتاب دوماشال گفت: نوشتن خاطره به مراتب دشوارتر از داستان است، چراکه در خاطره دست ما باز است و بر اساس تخیل خود هر کاری بخواهیم با شخصیت‌های داستان انجام می‌دهیم و پاسخگوی کسی هم نیستیم و کار برای نویسنده صاحب تخیل راحت‌تر است.

وی با بیان اینکه نوشتن کتاب «دوماشال» ماجراهای عجیبی با خود به همراه داشت، افزود: پیش از دوماشال و در جریان نوشتن‌ها احساس کردم به تکرار رسیدیم و این مسأله باعث شد جذب مخاطب کاهش یابد. در این حال و هوا بودم که پیشنهادات بسیاری برای خاطره‌نگاری به من شد، راستش به نتیجه نمی‌رسیدم تا بالاخره با آقای حرمتی آشنا شدم. پس از گفت‌وگو متوجه صداقت راوی شدم و دیدم در درون خود کشمکشی دارد و به دنبال بازسازی و خودشناسی است و مدام خود را با دوران جبهه مقایسه می‌کند؛ این موضوع برای من خیلی مهم بود.

نویسنده کتاب دوماشال با بیان اینکه نقطه بارز این کتاب حضور و زنده بودن راوی است، تصریح کرد: می‌توان نویسنده را به لحاظ روانشناختی بررسی و اثر بهتری را خلق کرد به ویژه اینکه راوی همیشه به دنبال رشد خود بوده است. در تدوین کتاب دوماشال به خاطر اینکه از تکرار پرهیز کنم، از تکنیک تداعی استفاده کردم. وقتی خاطره‌نویسی به دست داستان نویسی سپرده شود بهتر کار انجام می‌شود.

سماواتی با بیان اینکه نقطه قوت دیگر این کتاب حضور راوی با حافظه بسیار خوب است، تصریح کرد: نگارش دوماشال را به صورت خطی شروع نکردم، داستان از زمانی شروع شد که راوی به اردوی راهیان نور می‌رود و به بازبینی خاطراتش می‌پردازد.

صداقت راوی، خواننده کتاب دوماشال را میخکوب می‌کند

مونا اسکندری، کارشناس ادبیات پایداری نیز در این مراسم گفت: در دو دهه اخیر پژوهش و نظریه‌پردازی در خاطره نگاری و تاریخ شفاهی در حال شکل‌گیری است و همه به دنبال پرداختن به تاریخ کشور خود هستند تا در روزهای سخت و بحرانی از آن برای بروز یک رفتار درست در جامعه خود بهره ببرند.

وی افزود: زمانی تاریخ شفاهی ویژه سلاطین و افراد خاص بود و مردم عادی به آن نمی‌پرداختند، اما با پیروزی انقلاب خاطره نگاری مردمی‌تر شد. دوماشال یکی از تجربه‌های خوب خانم سماواتی است، به طوری که نویسنده خود را در بوته نقد قرار داده و با مطالعه و پشت کار جلو آمده است.

این کارشناس با اشاره به اینکه دوماشال شخصیت خاصی دارد، تصریح کرد: شخصیت ماشال در کودکی، پسربچه‌ای شیطان است در یک خانواده پرجمعیت همراه با مادری فداکار و  پدری با ابهت. شخصیت داستان در برهه جوانی با شور و هیجان انقلاب مواجه می‌شود و پس از آن وارد جبهه می‌شود و در نهایت از  یک ماشالله شلوغ به فردی بدل می‌شود که می‌توان روی او حساب کرد.

وی گفت: صداقت نویسنده اثر را پرجاذبه و خواننده را میخکوب می‌کند به طوری که همه چیز را با خواننده در میان می‌گذارد و خواننده به او اعتماد می‌کند. در این میان خانم سماواتی از مهارت نویسندگی خود بهره برده و چاشنی طنز نیز به آن می‌افزاید. راوی پیر و مرادهای مختلف پیدا می کند که یکی یکی شهید و جاوادانه می‌شوند. نویسنده و راوی با یکدیگر ارتباط خوبی برقرار می‌کنند و کتاب خوبی تولید می‌شود.