مشارکت زنان در تولید اختراعات توسط EPO بررسی شد

به گزارش لیزنا، دکتر جعفر مهراد، استاد بازنشسته دانشگاه شیراز و موسس ISC  در گفتگو با لیزنا  گفت: اداره اختراعات اروپایی (EPO) اخیرأ مطالعه ای را تحت عنوان « مشارکت زنان در تولید اختراعات» منتشر کرده است که هدف آن کسب آگاهی بهتر از حضور زنان مخترع در کشورهای عضو EPO، رشته های فناوری و انواع درخواست ثبت اختراع اعلام شده است. این مطالعه در واقع نشان دهنده علاقه وافر EPO به بحث درباره اقدامات برای غلبه بر شکاف جنسیتی مخترع و افزایش مشارکت زنان در نوآوری است.

دکتر جعفر مهراد  گفت: در این مطالعه، درخواست های ثبت اختراعات در فاصله زمانی ١٩٧٨ و ٢٠١٩ که توسط زنان مخترع بعمل آمده، آز ٣٨ کشور طرف قرارداد EPO گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که علیرغم افزایش سهم زنان مخترع در ثبت اختراع که به طور پیوسته و در طول زمان جریان داشته، زنان مخترع تنها ١٣/٢ درصد مخترعان را در اروپا تشکیل می دهد.

 وی افزود: روش شناسی این مطالعه ابتدا شامل نسبت دادن جنسیت براساس نام مخترعان و نشان دادن کشور ها براساس داده های آدرس مخترع در پایگاه داده های EPO است. سپس، فعالیت های ثبت اختراع توسط زنان مخترع از طریق سنجه نرخ اختراع زنان Women inventor Rate (WIR) ارزیابی و آنگاه درصد زنان مخترع در بین تمام مخترعان در ثبت اختراع و در سال مورد نظر اندازه گیری شده است.

موسس ISC  تصریح کرد: نرخ WIR در کشور های عضوEPO که ١٣/٢ درصد است به طور شگفت آوری کمتر از چین ٢۶/٨ درصد، کره جنوبی ٢٨/٣ درصد، و اندکی کمتر از ایالات متحده آمریکا ١۵ درصد است. اما این نرخ نسبت به ژاپن که 9/5 درصد است بالاتر می باشد.در میان کشورهای عضو EPO، بالا ترین نرخ WIR شامل لیتوانی ٣٠/۶ درصد، پرتقال ٢۶/٨ درصد، کرواسی ٢۵/٨ درصد، اسپانیا ٢٣/٢ درصد، لیتونی ٢١/۴ درصد، ایتالیا ١۴/٣، فرانسه ١۶/۶، بلژیک ١۵/٨، و قبرس ١۵/١ درصد است، در حالیکه پایین ترین نرخ از آن کشور های اتریش ٨ درصد، آلمان ١٠ درصد و هلند ١١/٩ درصد است. ترکیه کشوری است که نرخ رشد قابل توجهی از خود نشان می دهد. این کشور جایگاه خود را از ١۶ در دهه ١٩٩٠ با نرخ رشد ١٧/٧ درصد در دهه ٢٠١٠ به مرتبه ششم رسانیده است.

وی افزود: تنوع WIR برحسب نوع درخواست نشان می دهد که دانشگاه ها و موسسات پژوهشی دولتی شامل بیمارستان ها، موسسات غیرانتفاعی و سازمان های دولتی بالاترین نسبت زنان مخترع را با ٢٩/۴ درصد به خود اختصاص داده اند که تقریبا دو برابر نرخ اختراع زنان در شرکت ها ١٠ درصد و مخترعان انفرادی ٩/٣ درصد است. نگاهی دیگر به تنوع نرخ WIR برحسب فعالیت های فناورانه نشان می دهد که شیمی با ٢٢ درصد در رأس جدول این رتبه بندی قرار دارد که به نوبه خود چهار برابر بیشتر از مهندسی مکانیک (۵/٢ درصد) است. در درون حوزه شیمی، بیوتکنولوژی و داروسازی به ترتیب با ٣٠/٧ و ٣٠/٢ درصد بالا ترین نرخ WIR را دارند. در مرتبه های بعدی شیمی غذایی با ٢٨/١ و شیمی معدنی با ٢۵/٨ درصد مشاهده می شود.

دکتر مهراد در ادامه گفت: بعلاوه، این مطالعه نرخ WIR را نسبت به شاخص‌های مشارکت زنان در سایر انواع مرتبط با فعالیت های اقتصادی و علمی مانند سهم زنان در استخدام، ثبت نام در دوره های دکتری، فارغ‌التحصیلان با مدرک دکتری در رشته های STM, پرسنل تحقیق و توسعه، پژوهشگران و مدیران در ٩ کشور عمده EPO (آلمان، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، هلند، بریتانیا، بلژیک، دانمارک و سوئد) برحسب فعالیت های ثبت اختراع مقایسه می کند. این مقایسه نشان می دهد که سهم زنان در فعالیت های ثبت اختراع به طور قابل توجهی پایین تر از هر فعالیت دیگر است. گرچه سهم زنان در میان پرسنل تحقیق و توسعه، پژوهشگران و مدیران اندک است، با وجود این هنوز چندین برابر نرخ WIR در کشورهای عضو EPO است. برای مثال، در ایتالیا سهم زنان در میان پرسنل تحقیق و توسعه و پژوهشگران ٢۶ درصد است که تقریبا دو برابر نرخ WIR در همین کشور است (١۴/٣ درصد).

در افزایش آگاهی در مورد مسأله شکاف جنسیتی مخترع، این مطالعه صفحاتی را به چهره های زنان مخترع اختصاص داده است که اختراعات اخیر آن ها زندگی ما را کاملا تغییر داده است:

- Elena Garcia Armada

که روبات پوشیدنی سازگار با باتری را برای تقویت راه رفتن کودکان معلول در طول جلسات توانبخشی تولید کرده است.

- Kalalin Kariko

که نقش کلیدی در توسعه فناوری واکسن mRNA ایفا کرده که اخیرا برای مبارزه با همه گیری کووید-١٩ مورد استفاده قرار گرفته است.

- Gordan Vunjak-Novakovic

که روشی را برای رشد یافت جدید در خارج از بدن با استفاده از سلول خود بیمار اختراع کرد و بدین ترتیب افق‌های تازه‌ای را در پزشکی ترمیمی گشود.

- MadihavDerouazi and Elidie Belnoue

که پلاتفرمی را برای تولید واکسن های درمانی ضد سرطان ایجاد کردند.

- Carla Gomez

که توسعه یک پلاتفرم پهلوگیری برای کفپوش مزارع خورشیدی را راهبری کرده که خورشید را ردیابی می کند و هر پنل خورشیدی را می چرخاند تا کارایی را بهینه کند.