هوش مصنوعی فرصت بهره‌وری از دانش اطلاعاتی را فراهم می‌کند

به گزارش لیزنا، دیوندرا پوتنیس، دانشیار علوم اطلاعات دانشگاه تنسی آمریکا؛ لویدا گارسیا فبو، مشاور بین‌المللی کتابداری و رئیس پیشین انجمن کتابداری آمریکا؛ مائورا مولر، مدیر داوطلب کتابخانه عمومی نیویورک آمریکا؛ ناصرعزتی جیوان، استادیار علوم کامپیوتر دانشگاه براک کانادا در ششمین پنل «همایش بین‌المللی طراحی و توسعه کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها؛ تجربه ها و ایده‌ها» به میزبانی شیراز سخنرانی کردند.

مائورا مولر با بیان اینکه در دوران همه‌گیری کرونا حدود ۱۴۰۰ داوطلب برای خدمات رایگان به این مرکز پیوستند، اعلام کرد: این فعالیت های داوطلبانه در جهت گسترس خدمات کتابخانه است. تمرکز بر روی منابع اقتصادی خدمات داوطلبانه داشته باشیم.

وی افزایش بودجه کتابخانه نیویورک را در راستای برگزاری همایش‌ها و گردهمایی‌ها عنوان کرد و افزود: تورهایی در کتابخانه برگزار کردیم که کاربران به واسطه افراد داوطلب با خدمات کتابخانه آشنا شوند.

مولر با بیان اینکه بنای کتابخانه از کهن‌ترین و زیباترین ساختمان‌های شهر نیویورک به شمار می‌رود، تصریح کرد: شرایط اقتصادی حاکم بر کتابخانه باعث شد که توانمندی ها و کارآمدی ها کمتر دیده شده و ناچار شدیم طرح ادغام کتابخانه را برای پیشرفت آن مورد استفاده قرار دهیم. در بحران اقتصادی توانستیم میزان ورودی های خود را از نظر دانش و اطلاعات گسترش دهیم.

دیگر موردی که مدیر داوطلب کتابخانه عمومی نیویورک آمریکا به آن اشاره کرد خدمات داوطلبانه کتابخانه است که موجب ایده‌پردازی و نوآوری شده است. به گفته مولر، کاربران کتابخانه عمومی نیویورک آمریکا نسبت به نیاز خودشان درک عمیق‌تری دارند و نسبت به کمبودهای کتابخانه فعالیت کنند. مربی‌های فناوری و دستیارانی داریم که دارای تخصص هستند که بسیاری از تکنسین‌های ما بودند و در گذشته دانش‌آموزان و دانشجویانی بودند که به این کتابخانه مراجعه می‌کردند.

مدیر داوطلب کتابخانه عمومی نیویورک آمریکا با بیان اینکه سالانه بیش از ۱۵ میلیون نفر از آن استفاده می‌کنند، گفت: خلق ایده و دارابودن آثار زیادی در هنر، ادبیات و تاریخ از ویژگی‌های این کتابخانه است.

به گفته مولر، «عشق نیویورکی‌ها به کتابخانه» نام بخشی است که در این کتابخانه در پی دریافت مفهوم کتابخانه نزد مردم است و به این روش انتظارات مخاطبان را دریافت می‌کنیم.

در ادامه این نشست مجازی، لویدا گارسیا فبو، مشاور بین‌المللی کتابداری و رئیس پیشین انجمن کتابداری آمریکا، گفت: پاندمی کرونا چالشها و فرصت هایی ایجاد کرد که ما بتوانیم به نیازهای مخاطبان پاسخ دهیم.

وی به چالش‌های دوران همه‌گیری کرونا اشاره کرد و گفت: انتقال دیجیتالی در دوران فراگیری کرونا روی داد. کتابخانه‌های ما در دوران کرونا به یادگیری یاری رساند.

مشاور بین‌المللی کتابداری و رئیس پیشین انجمن کتابداری آمریکا دیگر چالش دوران کرونا را فراگیری دیجیتالی عنوان کرد و افزود: با استفاده از دانشی که به کاربران دادیم آموزش دادیم که چگونه با آلودگی هوا مواجه شوند.

مهارت‌های افراد دیگر چالش دوران همه‌گیری کرونا بود که گارسیا فبو به آن اشاره کرد و گفت: اشاعه اطلاعات نیاز کتابخانه‌های عمومی است و باید توسعه تدریجی در مسیر تکامل مورد نظر قرار گیرد.

وی فراگیری دیجیتال در دوران کرونا را باعث توجه بیشتر به اینترنت دانست و افزود: کتابخانه‌ها می توانند موجب توانبخشی در جوامع بشوند. اتصال دیجیتالی باعث شده که کتابخانه‌ها بتوانند نقش مرکزی برای این اهداف ایفا کنند. 
گارسیا فبو دورکاری در کتابخانه و شرایط برابر کاری برای زنان و مردان را موجب کاهش نابرابری عنوان کرد و افزود: خدمات از راه دور و «تله مدیسین» توسط پزشکان را از نتایج اتصال دیجیتالی است.

وی با بیان اینکه ربات‌ها می‌توانند در راستای اهداف کتابخانه‌ها مورد استفاده قرار گیرند، استفاده از پهباد را در توسعه خدمات کتابخانه‌ها از نیازهای امروز عنوان کرد.

مشاور بین‌المللی کتابداری و رئیس پیشین انجمن کتابداری آمریکا در پایان پیشنهاد کرد که برای مدیریت چالش‌های آینده اقدامات هدفمند داشته باشیم.

ناصر عزتی جیوان، استادیار علوم کامپیوتر دانشگاه براک کانادا در این همایش پیرامون موضوعاتی همچون کاربرد نرم‌افزار و استفاده از آنها در کتابخانه بحث و گفت‌وگو کرد و افزود: اگر بخواهیم در خصوص هوش مصنوعی صحبت کنیم در ابتدا باید به کاربران خود آموزش بدهیم که چگونه از هوش خود استفاده کنند.   

وی گفت: هوش مصنوعی این فرصت را برای کتابخانه‌ها ایجاد می‌کند تا از آن در دانش اطلاعاتی استفاده کنند.

جیوان ادامه داد: در حقیقت ما می‌خواهیم با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی به یادگیری عمیق دست یابیم و همواره باید از مراجع هوش مصنوعی استفاده کنیم تا سؤالات پایه‌ای را حل کنیم.

وی با اشاره به فراوانی سیستم‌های نرم‌افزاری، گفت: ما می‌توانیم یک نرم‌افزار را به صورت شبانه‌روزی و به عنوان یک فضا در اختیار کاربران جهت بحث و گفت‌وگو و تبادل نظر قرار دهیم.

جیوان اضافه کرد: نرم‌افزارهای بسیاری وجود دارند که می‌توانیم از آنها استفاده کنیم و یک کتابدار باید بداند که در سیستم چه آیتم‌هایی را باید از لیست حذف و چه آیتم‌هایی را اضافه کند.

استادیار علوم کامپیوتر دانشگاه براک کانادا همچنین در خصوص استفاده از یادگیری تکنولوژی ماشینی، گفت: این سیستم کمک زیادی به ما خواهد کرد تا آنچه که قبلا برای آن تصمیم گرفتیم اجرایی کنیم.

جیوان با بیان اینکه این امکان برای ما فراهم شده است که مردم جامعه را آموزش بدهیم و تأثیر این آموزش را بر زندگی مشاهده کنیم، افزود: بزرگترین نگرانی ما این است که داده‌های بسیاری لازم داریم و بایستی این منبع داده‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

وی گفت: با تحولات و تغییرات به روز می‌توان امید رسیدن به آینده پر از تغییر برای کتابخانه‌های عمومی را شاهد باشیم.

دیوندرا پوتنیس، دانشیار علوم اطلاعات دانشگاه تنسی آمریکا نیز در این همایش عنوان کرد: کتابخانه‌های عمومی در کشورهای در حال توسعه می‌توانند دسترسی به تکنولوژی هوشمند، سواد رسانه‌ای و منابع اطلاعاتی را در مناطق محروم فراهم آورند.

وی افزود: همچنین از طریق منابع دیجیتالی در مناطقی که محرومیت بیشتری وجود دارد، می‌توان میزان مطالعه را بالا ببرند.

پوتنیس اضافه کرد: در دانشگاه تنسی، برنامه‌های از پیش طراحی شده برای کتابداران کتابخانه‌های عمومی در نظر گرفتیم که این اقدام چالش‌های خود را در بر داشت اما در نهایت شاهد بازخورد بسیار مثبتی از سوی کتابداران بودیم.

مراسم اختتامیه همایش بین‌المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ الگوها، ایده‌ها و تجربه‌ها ساعت ۱۷ چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت جاری با حضور دبیرکل و مدیران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، استادان علم اطلاعات و دانش‌شناسی داخلی و خارجی و مسئولان فرهنگی استان فارس در سالن‌ همایش‌های مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری برگزار می‌شود.