جانورنامه

درباره نویسنده

لایوش ناگ[1] در سال 1883 در روستایی اطراف آپوشتاگ مجارستان به دنیا آمد. مادرش در خانه­ای در بوداپست خدمتکار بود و از این رو لایوش کوچک تا شش سالگی پیش والدین بزرگش در روستا زندگی کرد. وقتی به سن مدرسه رسید مادرش او را نزد خود به بوداپست برد و آن­جا به مدرسه گذاشت. لایوش در سال 1901 تحصیلات متوسطه را با نمرات عالی پشت­سر گذاشت و در همان سال وارد دانشکده حقوق شد، اما فقر و نداری نگذاشت آن را به پایان برساند، تحصیل را رها کرد و اول معلم سرخانه، بعد کارمند دفاتر حقوقی، و سپس بخش­دار شهرک کوچکی شد. فقر و نداری در همه­ی زندگی او گریبان­گیرش بود. او از انقلاب­های مجارستان هم به شدت استقبال کرد اما بعد از شکست آن تا مدت­ها احساس سرخوردگی و ناکامی می­کرد. کتاب جانورنامه بعد از سکوت طولانی او و بعد از این احوالات روحی­اش نوشته شد. وی در سال 1945 به دلیل بیماری قلبی درگذشت.

درباره کتاب

مهم­ترین اثر لایوش ناگ نویسنده و طنزنویس مجارستانی "زیست­شناسی آبسورد (یا آبزورد)" است که جانورنامه بخش بزرگی از این کتاب است که کمال ظاهری ترجمه و توسط نشر چشمه روانه بازار کرده است. کتاب در بخش­های کوتاهی است که هر بخش (حدود یک تا دو صفحه) با نثری ساده و روان به تعریف و توصیف ظاهری و ویژگی­های یک حیوان خاص می­پردازد. کتاب در نگاه اول به گونه­ای است که یک طنزنامه در مورد جانوران است که برای کودکان نوشته شده است اما همانطور که خواننده در کتاب پیش­روی می­کند آن خنده­های برخاسته از طنزها به تفکرات عمیق و دردناک تبدیل می­شود. نویسنده با نماد و روح حیوانات به بیان نابهنجاری­های سیاسی و اجتماعی و نیز کردار و رفتارهای عجیب انسانی می­پردازد و جدی­ترین انتقادات را به جامعه خود وارد می­کند. دلیل انتخاب چنین قالبی از سوی نویسنده نشات گرفته از دوره­ای بوده که مجارستان تحت فشارهای حکومتی فاشیستی قرار داشته است، چرا که این نوشته­ها طبق تاریخی که در پایان هر بخش درج شده است بین سال­های 1918-1922 نوشته شده است.

کتاب شامل تصاویری است که همگی (جز یکی از آن­ها) مربوط به لاسلو ربر کاریکاتوریست مجارستانی است.

بخشی از کتاب

 مار جانوری است بسیار دراز، از کوتاه­ترین شیلنگ آب هم درازتر است. در اطراف و اکناف هر پنج قاره عالم یافت می­شود. در کشتزارها، بیشه­ها، صحراها، شنزارها، روی تابلوِ داروخانه­ها، و علی­الخصوص در آستین یاران باوفا ...... گوشتش خوردنی نیست، اما از پوستش کیف پول­های قشنگی درست می­کنند که بسیار مورد علاقه جیب­برهاست. مارهای بزرگ سال بچه­مارهای تخس را با فریاد "عمو چرم­ساز آمد!" ساکت می­کنند.

سخن آخر

و در آخر می­توان چنین گفت که جانورنامه از حیث کارکرد مانند فابل­ها عمل می­کند و نویسنده در بخش­هایی از کتاب برای بیان نقدهای طنزآمیزش از حیوانات به عنوان نماینده و سمبل تیپ­های اجتماعی مختلف بهره می­برد. کتاب کلیله و دمنه از بهترین فابل­های موجود به شمار می­رود. 

منابع

وب­سایت وینش. جانورنامه­ای درباره انسان­ها. بازیابی شده در تاریخ 27 مرداد 1400 به آدرس لینک

وب­سایت طاقچه. جانورنامه. درباره نویسنده. بازیابی شده در تاریخ 27 مرداد 1400 به آدرس لینک

ویکی پدیای انگلیسی. لایوش ناگ. بازیابی شده در تاریخ 27 مرداد 1400 به آدرس لینک

مشخصات کتاب

ناگ، لایوش. جانورنامه. ترجمه کمال ظاهری. تهران: چشمه، 1395

درباره نویسنده این متن

سمیرا نصیرزاده زاویه هستم کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی.

------------------------------

[1] Lajos Nagy