معرفی کتاب فرار از اردوگاه 14

دربارۀ نویسنده

بلین هاردن نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی است که به‌خاطر آثار غیر داستانی برجسته‌اش شهرت جهانی یافته است. او سال‌ها در رسانه‌هایی چون نیویورک تامز[1]، واشنگتن پست[2] و دیگر نشریات معتبر بین‌المللی فعالیت و گزارش‌هایی از نقاط مختلف جهان از جمله شرق آسیا، آفریقا و اروپا تهیه کرده است.

هاردن در واشنگتن پست در سِمت خبرنگار و رئیس دفتر پوشش رویدادهای مهمی همچون فروپاشی کمونیسم در اروپای شرقی و جنگ‌های یوگسلاوی را بر عهده داشت. همچنین همکاری‌هایی با رسانه‌هایی مانند برنامه مستند «فرانت‌لاین[3]» از شبکه PBS، هفته‌نامه «اکونومیست[4]» و نشریه «فارین پالیسی[5]» داشته است. داشته است.

آثار شاخص او عبارت‌اند از:

• آفریقا: گزارش‌هایی از قاره‌ای شکننده[6]، که نخستین کتاب غیرداستانی اوست و نقدهای مثبت فراوانی دریافت کرد.
• رودی از دست رفته: زندگی و مرگ کلمبیا[7]، اثری دربارۀ پیامدهای انسانی و زیست‌محیطی پروژه‌های آبی بزرگ در آمریکا.
• فرار از اردوگاه ۱۴[8]: روایت واقعی زندگی شین دونگ‌هیوک؛ تنها فردی که در اردوگاه کار اجباری در کرۀ شمالی متولد شد و موفق به فرار گردید. این کتاب به ۲۷ زبان ترجمه شد و به اثری پرفروش در سطح بین‌المللی تبدیل گشت.

آثار بلین هاردن ترکیبی از روزنامه‌نگاری تحقیقی و روایت‌گری جذاب‌اند و اغلب به موضوعات حساس سیاسی، اجتماعی و حقوق بشری می‌پردازند. کتاب فرار از اردوگاه نقطۀ اوج شهرت اوست و تأثیر مهمی بر آگاهی جهانی نسبت به وضعیت حقوق بشر در کرۀ شمالی گذاشته است (openAI, 2025).

دربارۀ مترجم

مسعودیوسف حصیرچین (متولد سال ۱۳۶۹) دانش‌آموختۀ رشتۀ آموزش زبان انگلیسی است. او ترجمه را با کتاب فرار از اردوگاه ۱۴ (نشر چشمه، ۱۳۹۴) آغاز کرد. پس از آن، کتاب‌های دیگری دربارۀ کرۀ شمالی، چین و کشورهایی با نظام‌های سیاسی مشابه ترجمه کرده است. از میان این عناوین می‌شود به رهبر عزیز (نشر ققنوس، ۱۳۹۶) و اتهام (نشر ققنوس، ۱۳۹۸) اشاره کرد (Gomanbook, n.d).

خلاصۀ کتاب

فرار از اردوگاه 14 کتابی است که زندگی پسری به نام شین را روایت می‌کند. شین در اردوگاه14 کرۀ شمالی به دنیا آمده و تا 23 سالگی در آنجا زندگی می‌کرده، اما به‌طرز شگفت‌انگیزی موفق به فرار شده است.

وقتی صحبت از کرۀ شمالی می‌شود ذهنمان را هاله‌ای از ابهام فرامی‌گیرد، چراکه این کشور مانند روستایی دورافتاده و محصور شده است که از آن خبرهای به‌روز و موثقی جز خبر بمب‌های هسته‌ای و خراب‌کاری‌هایش در کرۀ جنوبی به بیرون درز نمی‌کند.

با‌این‌حال‌، کتاب‌هایی به قلم یا بیان فراری‌هایی نوشته شده است که ما را با حقایق تلخ آنجا آشنا می‌سازند و تصاویر دهشتناک  وضعیت مردمان اسیر آن را به تصویر می‌کشند.

این کتاب نوشتۀ بلین هاردی روایتگر فرار یکی از این اسیران است. پسری که از ازدواج دستوری پدر و مادرش در اردوگاه پا به دنیا می‌گذارد. از مادرش متنفر است و پدرش را به‌خوبی نمی‌شناسد، زیرا فقط پنج شب در سال با آن‌هاست. برادری هم دارد که به اردوگاه دیگری رفته است و او را نیز دوست ندارد.

این کودک در محیط اردوگاه بزرگ می‌شود، بی‌آنکه بداند زندگی پشت دیوارها چگونه است. اگرچه کل مردم کرۀ شمالی زندگی سخت و تصورناپذیری دارند، زندگی افراد اردوگاه‌ها از آن‌ها نیز دشوارتر و غیرانسانی‌تر است. برای مثال، همۀ مردم در این کشور از کودکی تا مرگ باید در جلسات خودانتقادی حضور یابند و به اشتباهاتشان اعتراف و جاسوسی دیگران را کنند. در اردوگاه‌ها، افراد تبعید‌شده و خائن به رهبر عزیز!... متحمل سخت‌ترین شکنجه‌های جسمی، روانی و روحی می‌شوند. از صبح تا شب باید برای پاک‌کردن گناهانشان کار کنند، غذای ناچیزی بخورند، لباس نداشته باشند و زجر بکشند.

شین داستان‌هایی تکان‌دهنده از این اردوگاه را به زبان می‌آورد که نفس در سینه حبس و اشک در چشم حلقه می‌زند.

وقتی 23ساله می‌شود، به او دستور می‌دهند که جاسوسی یکی از افراد اردوگاه را بکند که به‌تازگی به آنجا آمده است، اما آن فرد چنان انسان شریفی است که شین را متأثر می‌نماید. سرانجام، تصمیم می‌گیرند با هم فرار کنند. داستان این کتاب تکان‌دهنده و اثرگذار است و خواندن آن موجب درک بیشتر مردمان دربند و اسیر کرۀ شمالی می‌شود.

نقاط ضعف

نقاط ضعف هر کتابی به زاوۀ دید مخاطب بستگی دارد؛ از نگاه یک پژوهشگر، استنادهای آماری کتاب و شواهد مشابه نقطه‌قوت محسوب می‌شوند، اما از دید مخاطب عام، که هدفش از مطالعه چیزی متفاوت با یک پژوهشگر است، این استنادهای آماری به‌دلیل حجم بالایی که در متن به خود اختصاص داده‌اند به‌نوعی او را از مسیر و خط فکری داستان اصلی دور می‌کنند.

نقاط قوت

از جمله نقاط قوت کتاب اردوگاه 14 می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

نخستین نکتۀ مثبت این کتاب جذابیت و اثرگذاری بالای آن است، طوری که ارتباط عاطفی و انسانی عمیقی با مخاطب برقرار می‌کند و او را درگیر احساسات انسانی‌اش می‌سازد. خواننده با راوی داستان گرسنگی، تحقیر، بی‌کسی، سرگشتگی و اسارت را تجربه و هم‌ذات‌پنداری می‌کند.

دیگر آنکه از نگاه من، استناد‌های آماری نویسنده که ما را با شواهد و منابع بیشتری در ارتباط با وضعیت کرۀ شمالی آشنا می‌سازد بسیار مفیدند، زیرا چنان‌که گفتیم هاردن روزنامه‌نگار است و سبک بیانی کتاب نیز خبرنگارانه است.

در آخر، به ترجمۀ خوب کتاب نیز باید توجه کرد. ترجمۀ کتاب روان و خوانش کتاب را آسان و دلچسب کرده است.

بخش‌هایی از کتاب

وقتی در سال 2008 رهبران جدید کرۀ جنوبی کود رایگان را قطع کردند، کرۀ شمالی تلاش کرد کاری را که سال‌هاست در اردوگاه‌ها می‌کند در ابعاد ملی انجام دهد؛ به مردم گفته شد توییبی درست کنند که نوعی کود حاصل از مخلوط‌کردن خاکستر و مدفوع انسان است. در زمستان‌های اخیر، مدفوع یخ‌زدۀ انسان از توالت‌های عمومی شهرها و روستاهای سراسر کشور تخلیه می‌شده است. طبق گفتۀ «دوستان خوب»، که یک مؤسسۀ خیریۀ بودایی است و در کرۀ شمالی خبررسان دارد، دستور داده شده است که کارخانه‌ها، شرکت‌های عمومی و مناطق مسکونی چندین تُن توییبی تولید کنند (ص39).

مراقبت‌های پزشکی و دل‌داری‌های پیرمرد پسرک را زنده نگه داشت. تبش پایین آمد، ذهنش آرام شد و سوختگی‌هایش بسته و به زخم تبدیل شدند. این اولین باری بود که شین با مهربانی مداوم روبه‌رو می‌شد و کلمات قادر به وصف سپاس‌گزاری او نبودند، اما در همین حال این مسئله برایش گیج‌کننده بود. او برای نمردن از گرسنگی به مادرش هم اعتماد نکرده بود. در مدرسه به هیچ‌کس اعتماد نداشت _شاید بشود هونگ سونگ جو را استثنا دانست_ و خبرچینی همه را می‌کرد. درعوض، شین انتظار سوءاستفاده و خیانت داشت. در سلول، عمو به‌آرامی ترکیب آن استثناها را تغییر داد. پیرمرد گفت احساس تنهایی می‌کرده و از اینکه جا و غذایش را با کس دیگری قسمت کند حقیقتاً خوشحال شده است. او هرگز شین را نترساند و عصبانی نکرد یا روند بهبودی‌اش را تضعیف نکرد (ص77).

سخن آخر

با خواندن هر کتابی دربارۀ کرۀ شمالی اندوه و هراسی مرا دربرمی‌گیرد که تا مدت‌ها به مردمان در بند آنجا و رنجی که به‌خاطر شهوت یک رهبر خودخواه و ستمگر می‌کشند فکر می‌کنم؛ رهبری که برای ساختن بمب هسته‌ای مردم را به ذلت، بدبختی و فقر کشانده است و با آگاهی از وضعیت مردم کرۀ شمالی هراس به دلم می‌افتد که مبادا قطعی برق و آب در دیگر‌کشورها نشانی از بازتولید نسخه‌ای دیگر از کرۀ شمالی است...

مشخصات کتاب

فرار از اردوگاه 14: فرار اودیسه‌وار مردی از کرۀ شمالی به‌سوی آزادی/ بلین هاردن؛ ترجمۀ مسعودیوسف حصیرچین._ تهران: نشر چشمه، 1394.

دربارۀ نویسندۀ این متن

محبوبه خزایی (دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی _گرایش مدیریت اطلاعات_ دانشگاه علامه طباطبایی) عاشق کتاب‌خواندن، مرورنویسی، ویراستاری، نویسندگی و پژوهش هستم. آدرس جیمیل بنده این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

منابع

Open AI
وب سایت نشر گمان آدرس یه لینک

------------------------

[1] The New York Times

[2] The Washington Post

[3] PBS Frontline

[4] The Economist

[5] Foreign Policy

[6] Africa: Dispatches from a Fragile Continent

[7] A River Lost: The Life and Death of the Columbia

[8] Escape from Camp 14