نشست صلح و ادبیات کودکان برگزار شد

به گزارش خبرنگار لیزنا، در این نشست ابتدا سودابه نوذری، دبیر نشست از نامگذاری روز 18 تیر روز درگذشت مهدی آذریزدی نویسنده بزرگ و توانای ادبیات کودکان ایران نام برد و به معرفی زندگینامه مهدی آذریزدی نوشته یاشار هدایی پرداخت.

در ادامه فریدون عموزاده خلیلی رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با معرفی کتاب "اژدهایی که چشمانش آستیگمات بود؟ نبود؟" شروع کرد و با مروری بر "قصه‌های مجید "صحبت کرد. وی اشاره کرد هوشنگ مرادی کرمانی با طنزی تلخ، از رنجهای زندگی مجید می‌گوید ولی اگر نیک بنگریم می‌بینیم که در این تلخی زندگی جریان دارد و دعوت به امید و زندگی در آن موج می‌زند. و نمونه های بسیار آثاری که از جنگ می‌‌گویند ولی به صلح و عشق دعوت می‌کنند. وی اشاره کرد نقشی که ادبیات کودک می‌ تواند داشته باشد، ‌این است که بچه ها را بدون ایدئولوژی و حرفهای آمرانه به صلح دعوت کند. وی در ادامه به دو کتاب اشاره کرد که هرگاه صحبت از صلح در ادبیات کودکان پیش می‌آید من دو کتاب یکی تالیفی و یکی ترجمه را به یاد می‌آورم که اینجا با خودم آورده ام. و به صحبت درباره "مهمانهای ناخوانده" پرداخت و دگر پذیری و صلح را در یک محیط کوچک (خانه‌ای به اندازه غربیل) که حتی موجودات متخاصم مانند سگ و گربه می‌توانند در صلح و دوستی در کنار هم زندگی کنند پرداخت. کتاب دوم یک کتاب تصویری با عنوان "گلهای پیاده‌رو" بود که عموزاده به آن اشاره کرد که کتابی سرشار از زندگی و انساندوستی و دگرپذیری و صلح است.

سخنران بعدی منیر همایونی موسس کانون توسعه فرهنگی کودکان و از موسسان شورای گسترش فرهنگ صلح برای کودکان بود که تکیه خود را بر صلح گذاشت. همایونی با ذکر خاطره ای از مهدی آذریزدی صحبت خود را شروع کرد و به تعاریف مختلف از صلح پرداخت. "صلح احترام به دیگری و شناخت ارزشهای دیگران است، صلح بستری است که کودکان در آن صحیح و سالم رشد می‌کند. بستر امنیت و آرامش است که باعث تعالی روح انسان می‌شود.  شرایط پر تنش به رشد و توسعه نمی‌انجامد. وقتی انسانها روی وجوه مشترکشان کنار هم قرار می‌گیرند با همه تفاوتها یعنی صلح. زیبایی در تفاوتها است. تفاوتها انگیزه ایجاد می‌:نند و سبب شناخت یکدیگر می‌شوند. با شناخت تفاوتها همکاری ایجاد می شود که صلح است و هرجا صلح هست، سازندگی هست و هر جا سازندگی هست. ناآگاهی خشونت می‌آورد و رو در روی صلح است. و شناخت صلح است. شناخت از محیط زیست، صلح است. هر چه شناخت مردم از آب، خاک، گیاه، و موجودات بالاتر برود، همزیستی در نگهداری آنها بیشتر خواهد شد و زندگی در صلح و آرامش را میسر می‌کند، و همه این با آموزش از دوران کودکی ممکن است.

منیر همایونی پس از آن به تاسیس کانون توسعه فرهنگی کودکان اشاره کرد که در نبود کمکهای دولتی به ویژه در حوزه‌های فرهنگی و در مناطق محروم، کنشگران مدنی هستند که بخشی از این نا متوازن بودن را جبران می‌کنند  و اشاره به فعالیتهای کانون و تاسیس کتابخانه ها در مناطق روستایی و محروم کردند. کتابخانه‌هایی که اینک پایگاهی شده اند برای دگر پذیری، پذیرش حقوق دیگران، کار جمعی و جانشین کردن ‌همکاری و همدلی، به جای خشونت.

وی از دعوت سال 1380 موسسه پژوهشی کودکان دنیا و دعوت برای صلح یاد کرد که به همکاری تعداد بسیار زیادی از مهد کودکها به جمع آوری اسباب‌بازیهای خشن مانند تفنگ و دادن اسباب بازیهایی مانند عروسکهای پارچه ای شروع شد و پس از آن 35 موسسه گرد هم آمدند و "شورای فرنگ صلح" شکل گرفت. و از بیانیه 18 ماده ای یاد کردند که به همراهی توران میرهادی،‌ محبوبه راعی،‌ نوش‌آفرین انصاری، شکوه قاسم نیا نوشته و منتشر شد که هر بند آن سرشار از تفکر صلح است. همایونی اشاره کرد که متاسفانه این شورا اکنون به کارهای داخلی محدود شده و من از همین تریبون تقاضی خودم را مبنی برفعال شدن مجدد و تاکید بر همه 18 بند بیانیه را دارم و از همه کسانی که دراین نشست هستند می‌خواهم که روی این موضوع تمرکز کنند و یاری دهند تا همه فعالیتهای شورا را به آن بازگردانیم. و در پایان شعری از مجتبی کاشانی را برای حضار خواندند که بخش کوتاهی از آن را در اینجا نقل می‌کنیم:

.......

و بکوشیم جهان
به طراوت و ترنم، تسکین و تسلی برسد
و بروید گل بیداری، دانایی، آبادی در ذهن زمان
و بروید گل بینایی، صلح، آزادی، عشق در قلب زمین

ذهن ما باغچه است
گل در آن باید کاشت
ور نکاری گل من
علف هرز در آن می‌روید
زحمت کاشتن یک گل سرخ
کمتر از زحمت برداشتن هرزگی آن علف است
گل بکاریم بیا
تا مجال علف هرز فراهم نشود.

سخنران بعدی نشست فعال مدنی دلسوز ایران زمین از روستای رمین شهرستان چابهار و بصورت ویدئویی سخنان خود را ارائه داد. بهار از صلح گفت و از ادبیات کودکان و کتابهایی را معرفی کرد که در آنها از صلح نشانه‌هایی یافته بود. کتابهایی که گرچه به جنگ پرداخته بودند،‌ لیکن صلح، ‌امید،‌ همزیستی و همدلی را ترویج می‌کردند.

تعریف صلح عبدالحکیم بهار، تعریفی بود که توران میرهادی هم از صلح داشت. صلح به معنی نه جنگ نیست. صلح در زندگی،‌ در رفتارها و در گفتارهای ما جریان دارد صلح در خانواده،‌ در مدرسه و در اجتماع ما جریان دارد و ما هر روز با آن برخورد داریم. صلح را باید از کودکی به کودکان آموخت. بهار اشاره کرد که مناقشات وجود دارند، در مناقشات کودکان آسیب پذیرترند و ادبیات بستر مناسبی است برای آموزش صلح و باید بتوانیم کودکان را به سمت ادبیات و خواند سوق دهیم.

عبدالحکیم بهار در ادامه به معرفی کتابهایی پرداخت که مروج صلح و همدلی هستند. و در آغاز کتابهایی را معرفی کرد که از جنگ می‌گویند و زندگی در زمان و فضای جنگ و ناامنی، ولی مروج صلح و دوستی هستند. کتابهایی مانند هستی از فرهاد حسن زاده. کودک سرباز دریا از ژرژ فن ویلیه، برادران شیردل از آسترید لیندگرن، عاشقانه های یونس در شکم ماهی از جمشید خانیان، گردان قاطرچی‌ها از داود امیریان و آتش در خرمن از حسین فتاحی.

بهار در ادامه به پروژه‌ای درباره صلح اشاره کرد که در کتابخانه بهار رمین کتاب ساداکو را با بچه ها خوانده و درباره آن صحبت کردند. همینطور با تاکید بر دگرپذیری به عنوان نشانه مهمی از صلح به مهاجران در ایران اشاره کرد و خواندن کتاب "نان‌آور" نوشته دبورا الیس سی ام اونت  نویسنده و فعال کانادایی را توصیه کرد.

سخنران بعدی نشست یاشار هدایی پژوهشگر ادبیات کودک و نهاد کودکی ایران است که پیش از این یادداشتها و مقاله‌ هایی از ایشان در لیزنا منتشر شده است. هدایی صحبت خود را با دو گانه خواندن کاغذی و خواندن دیجیتال آغاز کرد و بحثی نظری در حوزه خواندن را با اشاره هایی به ساختار مغز انسان و انعطاف پذیری عصبی مغز ادامه داد که چون تبدیل این سخنرانی به شکل خبری،‌ محتوای آن را پراکنده و حتی مثله می‌کرد، ‌در تماس با ایشان موفق شدیم که متن کامل صحبت ایشان را با روی باز ایشان به دست بیاوریم که همزمان با این خبر در ستون تورقی و درنگی منتشر خواهد شد که علاقه‌مندان می‌توانند از متن کامل این مقاله علمی و مفید استفاده نمایند.

در پایان دکتر سودابه نوذری از حاضران دعوت به مشارکت کرد، که سوالات بسیار خوبی از سوی حاضران و پاسخهای اعضای نشست با مدیریت خوب ایشان ارائه شد. پایان بخش برنامه خواندن کتاب کودک و صلح توسط دبیر نشست بود که به تعرفهای زیبا از صلح برای کودان پرداته بود.