داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
کتابخانه باید به یک باشگاه فرهنگی اجتماعی برای خلق دانش تبدیل شود
به گزارش لیزنا، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار طی سخنانی گفت: برای بنده بسیار جای خوشحالی دارد، در روزی که به نام کتاب، کتابخوانی و کتابدار مزین است در شهر یزد حضور دارم و به سهم خودم از همه دست اندرکاران این اتفاق خوب تشکر می کنم. هم از مسئولان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور و هم مسئولان استانی به خصوص استاندار محترم و شهردار محترم یزد.
وی ضمن تبریک به مناسبت میلاد حضرت محمد(ص) و امام صادق(ع) و ایام هفته وحدت گفت: بعثت اتفاق بزرگی در حیات معنوی انسان است. اگر انفجار بزرگ، شروع حیات مادی انسان بود، بعثت به معنای انفجار و رستاخیز بزرگ در حیات معنوی انسان محسوب می شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ظهور پیامبر اعظم و مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله را رستاخیز اعظم دانست و گفت: حضرت محمد(ص) پیامبری است که خداوند بر چیزی منت نگذاشت، اما بر حضور و وجود او بر بشر منت گذاشت. تفاوت این رستاخیز با رستاخیز و انفجار های بزرگ پیش از آن این بود که پیامبران دیگر، حتی صاحبان شرایع، می‌آمدند و در ادامه نبوت و رسالت، کتابی هم با خود به همراه می آوردند؛ مانند حضرت موسی و عیسی. اما پیامبر اعظم ما که رستاخیز اعظم انسانی را رقم زد با کتاب آمد و این نقطه مزیت و تمایز او با سایر پیامبران پیش از خود بود.
صالحی تصریح کرد: همانطور که در مناسبت های متفاوت نیز عنوان کرده‌ام، برداشت من این است که جوهر تمدن اسلامی، جوهر کتاب و کتابخانه ای است. اگر ما بخواهیم نقاط آغاز و گسترش تمدن های مختلف را با هم مقایسه کنیم، تفاوت تمدن اسلامی با تمدن های پیشین و معاصر این است که تمدن اسلامی از دل کتاب متولد شد، با کتاب حرکت کرد، با گسترش کتاب و کتابخانه ها بال و پر پیدا کرد و به یک دوره طلایی تمدنی رسید. بر این اساس نوسازی تمدنی هم جز از این مسیر، میسر نیست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کتابداران را ایستادگان در صف اول تمدن‌سازی دانست و گفت: امروز تغییرات قابل توجهی را در فضای زندگی معاصر می‌بینیم؛ تغییرات سریعی که در حوزه فناوری‌های اطلاعاتی، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، ربات ها و غیره باعث رقم خوردن اتفاقاتی در زندگی ما خواهند شد. در نظام دسترسی به اطلاعات تغییرات قابل توجهی در حال اتفاق است؛ هم افزایش حجم اطلاعات و هم گسترش دسترسی به اطلاعات و بیرون رفتن از مرزهای فیزیکی و اتفاقات دیگر.
وی ادامه داد: همچنین در حوزه های اجتماعی اتفاقات قابل توجهی در حال رخ دادن است. محل های سوم غیر از خانه و محل کار قالب های جدیدی پیدا می کنند و طبعاً مکان هایی مانند مدرسه و کتابخانه و از این قبیل اماکن بازسازی و نوسازی های گسترده ای خواهند یافت.
صالحی با اشاره به رویکرد جدید نهاد در اداره کتابخانه‌های عمومی گفت: خوشبختانه نهاد کتابخانه های عمومی این نگاه را آغاز کرده است و اخیراً در جلسه‌ای که به مناسبت ارائه یک پژوهش در حوزه آینده نگاری کتابخانه های عمومی حضور داشتم به این موضوع و دغدغه پرداخته شد که در آینده کتابخانه های عمومی چه سرنوشتی خواهند داشت و اینکه ما باید خودمان را متناسب با تغییرات امروز و آینده هماهنگ تر و همراه تر کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: طبیعی است که اگر نهادهای اجتماعی خود را با تغییرات اجتماعی همراه و همگام نکنند و عقب بمانند، جبر تاریخی آنها را بیشتر به عقب خواهد راند. ما باید با این تغییرات رابطه برقرار کنیم اتفاقی که طی سه سال اخیر در مراوده با مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی بارها به عنوان یک دغدغه مطرح و بررسی می شد. نگاه اولیه و نگاه ما در این حرکت این است که به نظر می‌آید کتابخانه ها در دهه های آینده باید به باشگاه های فرهنگی و اجتماعی چندمنظوره با محوریت کتاب تبدیل شوند. این موضوع می تواند چشم انداز اتفاقاتی مبتنی بر تغییرات در جریان باشد.
وی در ادامه به بیان نکاتی درباره این چشم انداز پرداخت و گفت: در این رویکرد دارایی کتابخانه ها دیگر داده ها و اطلاعات ایستا نیستند. در گذشته وقتی وارد کتابخانه می‌شدیم سوال اول این بود که چقدر کتاب در مخزن این کتابخانه وجود دارد؛ اما با تغییرات جاری، داده های سیال به جای اطلاعات ایستا خواهند نشست. داده‌های سیالی که دیگر محدود به مخزن های کتابخانه نیست و بایستی با این نگاه به دارایی کتابخانه نگاه کرد.
صالحی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع کتابخانه و مراجعه کننده به کتابخانه پرداخت و گفت: در کتابخانه های کلاسیک مراجعه کننده به کتابخانه برای کسب دانش و آگاهی به این مکان مراجعه می‌کرد. اما امروز با توجه به تغییرات جدید و چشم اندازی که در دهه های آینده پیش رو داریم اگر می خواهیم کتابخانه ها همچنان پابرجا بمانند مراجعه کننده باید به دنبال خلق دانش باشد و با این نگاه کتابخانه ها می توانند در آینده همچنان پابرجا بمانند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: باید بتوانیم مسائلی که مراجعه‌کننده دارد و یا مسائلی که ما کتابداران برای او می آفرینیم به خلق دانش منجر شود و جایگزینی خلق دانش به جای کسب دانش فضای کتابخانه ها را پر کند. همچنین هدف کتابخانه‌ها اجتماعی شدن و اجتماعی سازی بر مبنای کتاب شود که این دو هدف می‌تواند هدف گذاری جدی مراجعه کنندگان به کتابخانه ها باشد.
صالحی با بیان این نکته دیگری در این زمینه گفت: در نگاه کلاسیک سازمان کتابخانه‌ها و کتابداران مالک کتابخانه و خدمات بودند به این معنی که سرمایه ای به عنوان سرمایه زیرساختی فضا، مکان کتاب و همچنین خدمات و غیره داشتیم که سازمان کتابخانه‌ها و کتابداران خودشان را مالک این مجموعه می شناختند. اما در نگاه جدید ما تنها حلقه وصل هستیم و باید نقطه های اتصال را به هم متصل کنیم و کار اصلی ما این است که راه اتصال این نقاط را به آن مجموعه عظیم پیدا کنیم. این که بتوانیم با حلقه های مختلف خطوط ارتباطی برقرار کنیم و کتابخانه برای اجتماعی شدن و اجتماعی سازی بر محوریت کتاب، به یک باشگاه فرهنگی اجتماعی برای خلق دانش تبدیل شود.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.