دیدار رایزن فرهنگی سفارت ج.ا.ایران با معاون علم کتابخانه ملی بلاروس

به گزارش لیزنا،  ابوالقاسم مختاریان با ارائه تعدادي از كتب منتشره در خصوص فرهنگ، ادب و معماری ایران صحبت خود را آغاز كرد كه در همین رابطه الکساندر سوشا، با توجه به تخصص خود كه مطالعات فرهنگي است، علاقه مندی خود را نسبت به فرهنگ و هنر ایران ابراز  کرد.

ابوالقاسم مختاریان گفت: سال گذشته در پی برگزاری هفته کتاب خوانی که با همكاري خوب مديريت كتابخانه ملي با سفارت جمهوری اسلامی ایران در محل کتابخانه برگزار گردید، مجموعه كاملي از منشورات موجود در حوزه فرهنگ و ادب ايران زمين، تقدیم کتابخانه شده بود.

 در میان کتاب های اهدایی از طرف رایزنی فرهنگی، مجموعه مقالات كنفرانس بزرگداشت ابوعلی سینا نیز بود که الکساندر سوشا به این موضوع اشاره کرد و گفت:  دیدگاه ها و فلسفه ابوعلی سینا تاثیر بسیار عمیق و مستقیمی بر روی آرای فرانسیس اسکارینا، فیلسوف، نویسنده، محقق و پدر چاپ در بلاروس، گذاشته است.

در خصوص دیدگاه ها و تاثیرات ابن سینا، الکساندر سوشا تصریح کرد: در دهه 1980 برخی از فیلسوفان بلاروسی مطالبی در این خصوص نگاشتند. همچنين در سال 2017 و مصادف با سالگرد آغاز صنعت چاپ در بلاروس تعدادی مقاله به قلم خود آقای سوشا در مورد ابن سینا منتشر گردید.

ابوالقاسم مختاریان در همین رابطه درخواست کرد که این مجموعه مقالات در اختیار رايزني فرهنگی سفارت قرار بگیرد تا با ترجمه این آثار و از طریق شخصیت های برجسته ای همچون فرانسیس اسکارینا، بتوانیم ارتباطات و اشتراكات فرهنگی میان دو ملت را تقويت كنيم.

معاون علمی کتابخانه ملی بلاروس با اشاره به این موضوع که در سالگرد آغاز صنعت چاپ در بلاروس، 20 جلد کتاب و مجموعه مقالات درباره زندگی، آرا و شخصیت فرانسیس اسکارینا به چاپ رسید که در این میان به تاثیرات ابن سینا نیز اشاره گردیده است و این مقالات حتما در اختیار بخش فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی قرار داده می شوند.

وی گفت: این مجموعه به غیر از زبان های روسی و بلاروسی به زبان های انگلیسی و لهستانی نیز ترجمه شده اند.

ابوالقاسم مختاریان ضمن تشكر از وی گفت: این موضوع می تواند اساس و پایه ای برای آغاز گفتگو های مشترک میان اساتید و محققین ایرانی و بلاروسی باشد.

 از دیگر کتاب ها، رمان سفر به گرای 270 درجه نوشته نويسنده گرامي كشورمان، احمد دهقان بود که ابوالقاسم مختاریان در توضیحات خود به موضوع جنگ ایران و عراق و علت اینکه چرا به آن جنگ تحمیلی یا دفاع مقدس می گویند پرداخت و گفت:  تجربه جنگ نیز موضوع مشترکی است میان دو ملت ایران و بلاروس که می تواند مبنایی برای گفتگو های فرهنگي در آينده باشد.

الکساندر سوشا نیز در این خصوص اظهار داشت : موضوع جنگ و در این مورد جنگ جهانی دوم برای کشور بلاروس از جهتی موضوعی درد آور است و از جهت دیگر یاد و خاطره جنگ و کسانی که در آن شرکت کردند همواره گرامی داشته می شود و مراسم روز استقلال که مصادف با آزادسازی بلاروس از اشغال ارتش نازی است مويد همین امر می باشد که ما باید خاطره جنگ را در زمان صلح از یاد نبریم.

ابوالقاسم مختاریان گفت:  در ارتباط با مفهوم دفاع و موضوع جنگ می توانیم با کتابخانه ملی بلاروس همکاری نماییم.

الکساندر سوشا نیز با تایید این مطلب گفت:  در بلاروس اساتید تاریخ بسیار خوبی وجود دارند و در ضمن کتابخانه ملی ارتباط نزدیکی با دیگر کتابخانه ها و مراکز علمی فعال در بلاروس دارد که همین امر این امکان را به کتابخانه ملی می دهد تا بتواند بستر را برای اجرایی کردن گفتگو ها ما بین اساتید و محققان ایرانی و بلاروسی مهیا نماید.

در ادامه جلسه و در پاسخ به سئوال مطرح شده از طرف رایزن فرهنگی سفارت مبنی بر وجود کتب تحقیقی، رسالات و آثار موجود در کتابخانه ملی در حوزه شرق شناسی، ایران شناسی، مطالعات اسلامی و زبان و ادبیات فارسی، الکساندر سوشا گفت: در ارتباط با کتب فارسی در مجموع 1000 جلد کتاب موجود است که در مورد تاریخ و فرهنگ ایران از دوران باستان تا دوران معاصر می باشند. این کتب شامل نسخ خطی نیز می باشند که بسیار ارزشمند است.

وی گفت: در همین زمینه کتب نفیس خطی در کتابخانه نگهداری می شوند که متاسفانه هیچ کسی، نه در ایران و نه در بلاروس، از وجود آنها اطلاع ندارد و  جالب توجه است که در میان کتب خطی موجود در کشور بلاروس از نظر شکل ظاهری، تصویرنگاری و ظرافت، زیباترین کتب، همین کتب خطی ایرانی می باشند و نه کتب دیگر از سایر کشورها. این نسخ خطی متعلق به قرون 14 تا 18 میلادی می باشند و در حوزه های ادبیات، تاریخ، علوم و دین نگاشته شده اند. این نسخ به زبان های فارسی، عربی و دیگر زبان های کشورهای مجاور از جمله ترکی
می باشند. ولی اغلب آنها به زبان فارسی نگاشته شده اند. این مجموعه با ارزش ترین بخش کتابخانه ملی بلاروس می باشد. متاسفانه کسی از وجود این نسخ اطلاعی ندارد ولی وجود این نسخ نشان دهنده وجود اشتراک فرهنگی میان دو ملت می باشند.

در ادامه الکساندر سوشا به پروژه انتشار فهرستي از مجموعه نسخ خطی اسلامی اشاره کرد و گفت: تقریبا در حال کامل شدن می باشد. این پروژه، تحقیقی است بر روی نسخ خطی موجود در کتابخانه ملی که تعداد آنها 45 نسخه می باشد و تعدادی دیگر هم در کتابخانه های شهرهای دیگر بلاروس موجود می باشند. در این پروژه تحقیقاتی که از بیست سال پیش و با حمایت کتابخانه ملی بلاروس آغاز شده است به ترجمه برخی از بخش های نسخه های خطی، تجزیه و تحلیل زبان شناسی این نسخ، باستان شناسی نسخ، بررسی نسخ از نظر ادبی، تصویر سازی و آماده سازی آنها به منظور چاپ در مجموعه کتب حوزه اسلامی پرداخته شده است. همچنین در این اثر با دقت بالا به نحوه نگارش، نوع مرکب استفاده شده در نسخه ها، کیفیت کاغذ و دیگر جزئیات پرداخته شده است. در حال حاضر تنها مرحله چاپ عکس های مربوط به این نسخ و همچنین انتخاب طرح روي جلد  باقی مانده است. کار چاپ این اثر نیز به احتمال قوی یا در خود کتابخانه و با امکانات موجود انجام می گیرد و یا با کمک دیگر موسسات نشر که با کتابخانه همکاری می نمایند این امر صورت خواهد پذیرفت که بدین ترتیب بر روی قیمت تمام شده اثر نیز تاثیر می گذارد.

در همین راستا الکساندر سوشا از سفارت جمهوری اسلامی ایران برای همکاری و انتشار این اثر ارزشمند دعوت به همكاري و مشاركت کرد.

ابوالقاسم مختاریان از این پیشنهاد استقبال و درخواست کرد تا در نامه ای رسمی اين پروژه معرفی و نحوه ی همکاری ها اعلام شود تا اقدامات لازم صورت گیرد.

وی  همچنین به تامین مالی این پروژه اشاره کرد و گفت:  در حال حاضر با اعمال تحریم های ظالمانه از طرف آمریکا و ممنوعیت صادرات حتی دارو به ایران باید موانع و محدودیت های موجود را در نظر داشت.

الکساندر سوشا با تاکید بر این موضوع که کشور بلاروس هم همواره تحت تاثیر تحریم ها قرار داشته است گفت: در خصوص تامین مالی این پروژه، کتابخانه ملی آمادگی دارد تا بخشي از این امر را پوشش دهد. تا این زمان هم تمام هزینه های صرف شده از طرف کتابخانه ملی، تامین کنندگان دولتی و خصوصی بوده است. با تمام این صحبت ها این پروژه می تواند فرصت بی نظیری برای معرفی فرهنگ و تاریخ ایرانی– اسلامی باشد که نظیری در بلاروس ندارد. این امکان نیز وجود دارد تا با برگزاری نشست ها و نمایشگاه هايي در ایران و بلاروس به معرفی این اثر پرداخته شود.

در ادامه گفتگوها، ابوالقاسم مختاریان پیشنهاد کرد: اگر محققانی پروژه و طرحی تحقیقاتی در حوزه شرق شناسی، ایران شناسی، مطالعات اسلامی و زبان و ادب فارسی دارند، در حال حاضر که رفتن به ایران و بررسی منابع دست اول به علت وجود ویروس کرونا امکان پذیر نمی باشد، می توانیم آنها را با مراکز و اساتید ایران مرتبط کنیم تا از راه دور بتوانند از مشاوره و همچنین منابع موجود استفاده کنند.

در همین ارتباط الکساندر سوشا از پیشنهاد مطرح شده استقبال کرد  و گفت: در طول زمان بررسی و تحقیق بر روی فهرست نسخ خطی، نیاز به مشاوره با اساتید ایرانی بسیار احساس می شد که این امر تنها بصورت ارتباط از راه دور انجام می گرفت. با این وجود این فرصتی ارزشمند است برای محققان و افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند و امید است که محدودیت های رفت و آمدی هر چه زودتر برداشته شوند تا این افراد بتوانند از نزدیک به گفتگو بپردازند. از طرف دیگر کتابخانه ملی بسیار علاقمند است تا همکاری های خود را با کتابخانه ها، مراکز علمی و موزه ها در ایران گسترش دهد زیرا تنها بدین صورت است که می توان از توانایی ها و منابع یکدیگر استفاده کرد.

ابوالقاسم مختاريان با اشاره به تفاهم نامه همکاری بین کتابخانه ملی بلاروس و کتابخانه ملی ایران، اينگونه تعاملات را در راستاي اجرايي نمودن بندهاي تفاهمنامه يادشده دانسته و بر تقويت آن تاكيد کرد. در ادامه درخواست  کرد تا برای حضور در نمایشگاه ها و کنفرانس هایی که مجری آنها کتابخانه ملی بلاروس می باشد اطلاع رسانی شود.

الکساندر سوشا گفت: در ماه سپتامبر 2020، کنفرانس "روز کتابخانه ها" برگزار خواهد شد. وي همچنين به کنفرانس بین المللی کتاب خوانی كه در موضوع کتاب و کتابخوانی با حضور محققانی از کشورهای مختلف در ماه آوریل – می،  برگزار می شود اشاره كرد.

دومین رویداد بین المللی که با عنوان کنگره شناخته می شود "کتابخانه به عنوان پدیده ای فرهنگی" نام دارد که از سال 2012 با حضور 500-600 محقق از کشورهای مختلف هر ساله در فصل پاییز در کتابخانه ملی برگزار می شود. این رویداد با حضور موسسات انتشاراتي و دست اندرکاران صنعت چاپ و نشر برگزار می شود.

در بخش دیگری از گفتگوها ابوالقاسم مختاریان پیشنهاد حضور الکساندر سوشا در نمایشگاه بين المللي قرآن در ماه مبارك رمضان در ایران را مطرح و حضور در این گونه نمایشگاه ها را فرصتی مناسب برای معرفی بلاروس دانست. اين پيشنهاد مورد استقبال طرف بلاروسی قرار گرفت.

الکساندر سوشا اظهار داشت: در گذشته با همکاری کتابخانه ملی، قرآن نفیسی برای دفتر ریاست جمهوری بلاروس تهیه شده است که به عنوان هدیه اهدا گردید.

 در ادامه بحث، در خصوص جامعه مسلمانان بلاروس، آلکساندر سوشا گفت:  با همکاری کتابخانه ملی و جامعه مسلمانان بلاروس، نمایشگاهی از کتاب های خطی اسلامی برگزار شد که در آنها کتاب های اسلامی به زبان های عربی و بلاروسی با رسم الخط عربی از قرن 14 و 16 میلادی به نمایش گذاشته شدند. وی در همین ارتباط پیشنهاد داد تا هم چنین نمایشگاه هایی با همکاری جمهوری اسلامی در بلاروس برگزار شود.

ابولقاسم مختاریان در خصوص امکان برگزاری نمایشگاه "محرم" در محوطه کتابخانه سئوال کرد که مورد استقبال آلکساندر سوشا قرار گرفت. وی گفت: متاسفانه سالن اصلی هم اکنون در حال آماده سازی برای برگزاری نمایشگاه دیگری است ولی سالن های دیگری نیز برای برگزاری این نمایشگاه وجود دارند که می توان از آنها استفاده کرد.

 در پایان اين جلسه، از نمايشگاه نسخ خطي و كتب نفيس كتابخانه بازديد به عمل آمد. در اين بخش از كتابخانه، كتابهاي نفيس خطي به زبان هاي فارسي، عربي و روسي مربوط به قرون 15 ميلادي به بعد، نگهداري مي شود. همچنين از نمايشگاه عكس و دست نوشته هاي تاريخي متعلق به يكي از تاريخ پژوهان معروف بلاروس به نام " ليخوددوف ولاديمير آلكسيويچ" بازديد شد. كتاب " بلاروس و عالم اسلام" كه به پيشينه حضور مسلمانان در اين كشور مي پردازد، از آثار اين فرد مي باشد كه در سال 2014 ميلادي منتشر شده است.