داخلی
»کتابخانه و کتابداری
ما انسانیم؛ با نیازهایی که باید دیده شود
به گزارش لیزنا، یک کتابدار با نام محفوظ در متنی با عنوان «ما انسانیم؛ با نیازهایی که باید دیده شود / نامه «شفاف و محترمانه» یک کتابدار به هر که مسؤول است» که برای انتشار در اختیار انصاف نیوز قرار داد، نوشت:
ما کتابداران، به عنوان نیروهای فرهنگی و آموزشی که بخش مهمی از بارِ ترویج مطالعه، آموزش غیررسمی، و ارتباط نزدیک با کودکان، نوجوانان و خانوادهها را بر دوش میکشیم، بر آن شدیم تا بخشی از واقعیتها و مشکلات شغلی خود را به صورت شفاف و محترمانه بیان کنیم؛ مسائلی که سالهاست در سکوت مانده و موجب آسیب به انگیزه و کیفیت کار ما شده است.
۱. شرایط کاری سخت و نادیده گرفته شده
با وجود اعلام «افزایش حقوق»، دریافتی ماهیانه بسیاری از کتابداران همچنان ۱۵ میلیون تومان است؛ رقمی که به هیچوجه با حجم مسئولیتها و شرایط اقتصادی امروز تناسب ندارد.
کتابداران باید هر روز سرِ ساعت در محل کار حاضر شوند، غیبت نداشته باشند و در صورت تکشیفت بودن، تنها دو بار در ماه امکان استفاده از مرخصی ساعتی ورود دارند؛ در غیر این صورت، غیبت ثبت شده، از همین حقوق اندک کم میشود. این قوانین سختگیرانه، فشار مضاعفی بر نیروهای تکشیفت وارد میکند.
۲. کتابداران زن و سرپرست خانواده
بخش قابل توجهی از کتابداران، خانمهای سرپرست خانوار هستند؛ زنانی که علاوه بر مسئولیتهای سنگین کتابداری، باید با درآمد اندک، اجارهخانه، هزینه مدرسه و نیازهای روزمره خانواده را تامین کنند.
بسیاری از این همکاران ناچارند دوشغله باشند تا حداقلهای زندگی فراهم شود؛ در حالی که همین مسئله موجب خستگی، فشار روحی و شرمندگی در برابر خانواده میشود.
۳. نابرابری در شیفتها و پنجشنبهکاری
نیروهای تککتابدار و تکشیفت موظفاند تمام پنجشنبهها در محل کار حاضر باشند.
در مقابل، کتابخانههای دوشیفته، پنجشنبهها را یک هفته در میان پوشش میدهند؛ این تفاوتِ آشکار در تقسیم وظایف، ناعادلانه است.
از طرفی «اضافهکاری» پیشنهاد میشود؛ اما میزان آن حتی کرایه رفتوآمد همان روز را پوشش نمیدهد.
۴. کمکهزینه ناچیز مهدکودک
کمکهزینه مهدکودک تنها ۲۵۰ هزار تومان است؛ مبلغی که در شرایط فعلی، حتی هزینه یک روز مهد را نیز تامین نمیکند.
در حالی که از کتابدار انتظار میرود فرزند خود را به محیط کتابخانه نبرد، مجبور است با چنین مبلغی، کودک خود را در مهد قرار دهد.
ما کتابداران، برای فرزندان مردم قصه میخوانیم، برنامه اجرا میکنیم و همراهی میکنیم؛ اما برای فرزند خود، حمایت کافی وجود ندارد.
۵. نبودِ نظارت میدانی و درک واقعی از سختیها
مسئولین بهندرت برای بازدید میدانی به کتابخانهها میآیند.
بسیاری از سختیها، کمبودها، فشارهای کاری و تفاوتهای محیطی، از پشت میزهای اداری قابل مشاهده نیست.
این نادیده گرفتن، انگیزه را کاهش میدهد و فاصله میان کارکنان و مدیران را بیشتر میکند.
۶. انتخابهای ناعادلانه در بخش «کتابدار برتر»
در فرآیند انتخاب کتابدار برتر- خصوصاً در سطح استان – همواره کسانی دیده میشوند که در کتابخانههای مرکزی و در معرض نگاه مدیران هستند.
کتابخانههای کوچک، روستایی و تکنیرو، با شرایط، جمعیت و امکانات کاملاً متفاوت، در رقابت نابرابر قرار میگیرند.
مقایسه یک مادر کتابدار که فرزند بیمار دارد، با یک همکار مجرد، منصفانه نیست.
با وجود اینهمه تفاوت، همان افراد تکراری سالها برتر میشوند و این حق دیده شدن را از دیگران میگیرد.
۷. وجدان کاری، سرمایهای که دیده نمیشود
با وجود همه این نابرابریها، بیشتر کتابداران – بهخصوص مادران کتابدار- با وجدان کاری بالا و عشق به فرهنگ، تمام تلاش خود را برای خدمترسانی انجام میدهند.
کمکاری در میان آنان نادر است؛ اما همین تلاش و اخلاق حرفهای، بارها و بارها نادیده گرفته شده و همین نادیدهگرفتن است که انگیزه را خاموش میکند.
درخواست ما:
ما با احترام کامل، تنها خواهان عدالت، توجه و درک شرایط واقعی کار کتابداری هستیم.
این بیانیه نه برای اعتراض تند، بلکه برای یادآوری است:
کتابخانه با کتابدار نفس میکشد.
و کتابدار نیز انسانی است با زندگی، مسئولیت و نیازهایی که باید دیده شود.
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.